بررسی جایگاه ادبی شرح ابن میثم بحرانی بر نهج البلاغه

ابن میثم بحرانی از بزرگان شیعی فقه، فلسفه، کلام و ادب قرن هفتم است. شرحی که وی بر کتاب ارزشمند نهج البلاغه نوشته است از شروح مهم و جامع به شمار می آید و بیشتر شارحان نهج البلاغه پس از ابن میثم، در شروح خود به آن اشاره و از آن استفاده کرده اند. برخی به سبب تخصص زیاد ابن میثم در علم کلام و نگارش کتاب مشهور قواعد المرام ، شرح وی را یک شرح کلامی معرفی کرده اند، اما حقیقت آن است که این شرح علاوه بر اهمیت کلامی و فلسفی از جایگاه ادبی و لغوی نیز برخوردار است. این شرح یک مقدمه طولانی دارد که شارح در آن به توضیح مباحث لغوی و بلاغی پرداخته است و هدف خود را از نگارش چنین مقدمه ای، آشنایی مخاطب با مفاهیم و اصطلاحات به کار رفته در شرح بیان می کند. علاوه بر آن، اهتمام ویژه شارح در شرح واژگان نه جالبلاغه، بررسی ها و اشارات لغوی، بلاغی، صرفی و نحوی فراوان، همچنین استفاده از اشعار، امثال و کلام عرب در شرح را می توان از ویژگی های ادبی این شرح دانست. این مقاله با استخراج نمونه هایی از این شرح به تبیین جایگاه ادبی آن پرداخته است.