نقش ساختارهای ادبی آیات قرآن در اثبات نظریه تجسم اعمال

نظریه تجسم اعمال که عهده دار تبیین کیفیت و نحوه دریافت جزای اعمال در عالم آخرت است، حقیقت اعمال آدمی را به عنوان پاداش یا کیفر او در آن عالم معرفی می کند. در گفته های بسیاری از عالمان و مفسران افزون بر ادله عقلی، شواهد نقلی فراوانی برای اثبات این نظریه به چشم می خورد. حدود 95 آیه از آیات قرآن به مسیله تجسم اعمال اشاره شده است. این آیات با توجه به گوناگونی آنها در نوع ساختار ادبی به دسته های متعددی تقسیم می شوند. دسته ای از این آیات با تعبیرهای مختلف از جمله دیدن اعمال، حضور اعمال، آوردن اعمال، آزمودن عمل و غیره به صراحت بر تجسم یافتن اعمال در عالم آخرت تاکید می کنند. دسته ای دیگر با ساختار نحوی خاص از جمله کاربرد استفهام انکاری و حصر، جزای اعمال در آخرت را عین اعمال معرفی می کنند. دسته سوم از آیات با تصویر پردازی های متعدد به صورت تشبیه یا تمثیل مانند تشبیه اعمال نیک مومنان به نور و اعمال کافران به سراب و تاریکی، ماهیت درونی برخی از اعمال را به تصویر کشیده اند. این جستار به بررسی ساختارهای ادبی و تعابیری در آیات قرآن می پردازد که می تواند شاهدی بر  نظریه تجسم اعمال باشد.