ارزیابی جوانه زنی ارقام کنجد در واکنش به دما: تعیین دماهای مهم و مقاومت به دما

هدف از این تحقیق ارزیابی جوانه زنی ژن نمون (ژنوتیپ)های مختلف کنجد در واکنش به دما بود. با استفاده از دماهای مهم (کاردینال) یعنی کمینه، بهینه و بیشینه شاخصهای تحمل به دمای بالا و پایین تعیین و ژننمونهای مختلف از این نظر ارزیابی شدند. به این منظور آزمایش جوانهزنی با چهار تکرار 50 بذری در درون اتاقک (انکوباتور)های رشد با دماهای ثابت 10 ،15 ،20 ،25 ،30 ، 35 ،40 و 45 درجه سلسیوس روی نه ژننمون کنجد صورت گرفت. در نهایت با تابع دو تکهای، دماهای مهم تعیین شدند و با کمک دماهای مهم بردباری به دماهای بالا و پایین برای ژننمونهای مختلف تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین دماهای کمینه (پایه)، بهینه (مطلوب) و بیشینه (سقف) در ژننمونهای مورد ارزیابی 8/12 ،0/38 و 3/49 درجه سلسیوس بود. دامنه بردباری به دماهای زیر بهینه، دماهای بالای بهینه و دامنه بردباری کل بهترتیب 3/11 ،2/25 درجه سلسیوس و 5/36 درجه سلسیوس تعیین شد. شاخص تحمل به سرما و گرما نیز بین ژننمونها تفاوت معنیداری داشتند و میانگین آنها برای ژننمونهای مختلف بهترتیب 37/2 و 73/2 درصد بود. در نهایت اینکه، بیشینه میزان جوانهزنی، شاخص تحمل به گرما (HTI (و دمای کمینه به ترتیب با 5/95 ،9/95 و 3/98 درصد بیشترین توارث پذیری را داشتند و کمترین قابلیت توارث بهترتیب مربوط به صفت دمای بیشینه با 2/3 درصد بود.