اثر عملیات شاس در مخزن سد سفیدرود بر رودخانه پایین دست

بهره برداری از مخزن سد سفیدرود در سال 1341 آغاز شده است. پس از گذشت دو دهه 800 حدود میلیون متر مکب از ظرفیت آن در اثر رسوبات ته نشین شده، کاهش یافته که باتوجه به ظرفیت کل مخزن (1800 میلیون متر مکعب) حدود 45 درصد از ظرفیت مفید آن بر اثر رسوبات غیرقابل استفاده است. سازمان آب گیلان برای احیاء ظرفیت مخزن و پیش گیری از روند کاهش ظرفیت از سال 1359 اقدام به انجام عملیات شاس نموده و این عملیات هر سال در فصل غیرآبیاری انجام می شود. در تحقیق حاضر اثر عملیات شاس برای رسوب زدایی از مخزن، بر رودخانه پایین دست مطالعه شده است. برای انجام این مطالعه از مدل 6-HEC استفاده شد. نتایج نشان می دهد که دبی جریان در طول مدت عملیات شاس برای انتقال سیلت و ماسه کافی نیست و درنتیجه این رسوبات در قطعات بالادست سدهای انحرافی تاریک و سنگر ته نشین شده و در فصل آبیاری به کانال های آبیاری و زمین های کشاورزی منتقل می شوند. در شرایط فعلی روش یایگ (yang) بهتر از سایر روشهای برآورد انتقال رسوب مورد استفاده در مدل 6-HEC می باشد. برای کاهش رسوب در پایین دست سد سفیدرود باید در طول فصل عملیات شاس تخلیه آب با شدت بیشتر انجام شود.