ساخت و روا سازی مقیاس سرمایه روان شناختی و رابطه آن با بهزیستی ذهنی

یکی از راه های پیشگیری از بروز مشکلات روانی و رفتاری، ارتقاء سرمایه روان شناختی افراد است که از چهار سازه امید، خوش بینی، تاب آوری و خودکارآمدی تشکیل شده است. هدف پژوهش حاضر، ساخت و روا سازی مقیاس سرمایه روان شناختی جهت کاربرد در حوزه های عمومی و رابطه آن با بهزیستی ذهنی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری کلیه متاهلین شهر تهران بودند که از بین آنان 520 نفر به روش چندمرحله ای انتخاب شدند. مقیاس های به کاررفته، مقیاس 66 سوالی محقق ساخته و مقیاس های 24 سوالی سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) و فرم کوتاه 18 سوالی بهزیستی ذهنی ریف (1995) بودند. برای تحلیل داده ها از نظریه جدید اندازه گیری (IRT) و تحلیل عامل تاییدی مرتبه اول و دوم استفاده گردید. جهت انجام تحلیل IRT ابتدا مفروضه های تک بعدی بودن و استقلال موضعی، با استفاده از سه روش VSS و MAP و تحلیل عامل اکتشافی موردبررسی قرار گرفتند و پس ازآن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و برازش مدل، پنج عامل امیدواری، خودکارآمدی، خوش بینی مثبت، خوش بینی منفی و سازگاری استخراج شدند. جهت بررسی منتج شدن این پنج عامل از عامل بزرگتری بنام سرمایه روان شناختی، از تحلیل عاملی مرتبه دوم بهره گرفته شد و برای بررسی پایایی از روش ضریب همسانی درونی، در دو فرم آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی استفاده گردید. درنتیجه این تحلیل ها، پرسشنامه 66 سوالی محقق ساخته به پرسشنامه 48 سوالی تغییر یافت. مقیاس دارای ضریب پایایی بالا و قابل قبولی بوده (آلفای کرونباخ برابر 0/945 و تتای ترتیبی برابر 0/952) و در بررسی روایی همگرایی، پرسشنامه مذکور رابطه مثبت و معنی داری با مقیاس لوتانز و همچنین رابطه مثبت و معنی داری با مقیاس بهزیستی ذهنی ریف و شش عامل آن به دست آمد. نتایج نشان داد که مقیاس محقق ساخته از پایایی و روایی مناسبی برای سنجش این سازه در حوزه های مختلف اجتماعی برخوردار است.