کنش افتراقی سوال در آزمون های سازمان سنجش آموزش کشور برحسب ویژگی های جمعیت شناختی داوطلبان کنکور سراسری

کنکور سراسری بنا به اذعان بسیاری از کارشناسان سرنوشت سازترین آزمون در ایران است و ویژگی های جمعیت شناختی داوطلبان از قبیل جنسیت، منطقه (پایگاه اجتماعی -اقتصادی) و استان (زبان) می توانند بر عملکرد داوطلبان ورود به دانشگاه در پاسخ به سوال های آزمون موثر باشند. اگر پاسخ به سوال های آزمون با کنترل توانایی آزمودنی ها تابعی از ویژگی های جمعیت شناختی باشند، سوال های آزمون نسبت به آن ها کنش افتراقی (DIF) دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی کنش افتراقی سوال های آزمون سراسری سازمان سنجش آموزش کشور برحسب ویژگی های جمعیت شناختی داوطلبان است. نمونه تحقیق شامل همه آزمودنی های یک دفترچه آزمون و برخی دروس امتحانی تخصصی گروه های آزمایشی کنکور سراسری از سال 87 تا 90 بود. به منظور تحلیل DIF از رویکرد تحلیل رگرسیون لجستیک دووجهی استفاده شد. پس از اطمینان از تک بعدی بودن آزمون های موردمطالعه از طریق رویکرد NOHARM، یافته های تحلیل DIF حاکی از این بود که به ترتیب بیشترین تعداد کنش افتراقی آشکارشده در سوال های آزمون، مربوط به متغیرهای جنسیت، سهمیه مناطق (پایگاه اجتماعی -اقتصادی) و استان (زبان) هستند، اما مقادیر اندازه های اثر بسیار کوچک و ناچیز بودند. بااین وجود، بر اساس یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که کمیته های موضوعی تشکیل شده و بر اساس قضاوت نهایی آن ها، سوال های سودار آزمون مشخص شوند و در طراحی سوال در آزمون های آینده مدنظر قرار گیرند.