بررسی تطبیقی و تحلیلی (موضوع) در اثار حسین بهزاد و محمود فرشچیان

نقاشی ایرانی نوین در تبارشناسی تاریخی خود، دارای اشتراک و افتراق نسبی با دیگر مکاتب سنتی نقاشی ایرانی و حاوی کارکردها و مفاهیم خاص خود است. مسیله این پژوهش، نخست ((طبقه بندی موضوعی)) آثار بهزاد و فرشچیان و سپس بررسی تطبیقی و تحلیلی ((موضوع)) در آثار این دو هنرمند جریان ساز بوده است. هدف این نوشتار نیز، روشن نمودن چگونگی بهره گیری این دو هنرمند از موضوعات و آشکار نمودن افتراق و اشتراک آثار آنها در موضوعات طبقه بندی شده بوده است. در این مقاله که از نوع ((نظری)) و با روش (( توصیفی- تحلیلی)) انجام پذیرفته است، کوشش گردیده که با اسناد و اطلاعات کتابخانه ای و میدانی، ضمن تبیین اهمیت موضوع، مجموعه آثار این دو هنرمند مورد ((طبقه بندی موضوعی)) قرار گیرد که حاوی (( طبقه))، ((معیار)) و ((نمونه های معیار)) می گردد. سپس با استخراج طبقه بندی موضوعی، آثار آنها مورد بررسی تطبیقی و تحلیلی قرار گرفته است. بر مبنای یافته ها و بررسی تطبیقی و تحلیلی آثار هر دو هنرمند، به عنوان نتیجه می توان گفت که آثار هر دو نگارگر در مولفه ((موضوع)) به عنوان یکی از ویژگی های برجسته نقاشی ایرانی، در کنار دیگر و یژگی ها، یعنی: ((بینشی))، ((ساختاری))، ((کاربردی)) و ((فنی)) دارای اشتراک و افتراقاتی هستند. بهره گیری از پانزده طبقه مشترک موضوعی و به ویژه استفاده کمی و بسیار چشمگیر از موضوعات ((غنایی))، ((ادبی)) و ((اجتماعی)) از اشتراکات ((موضوعی)) آثار این دو نگارگر بوده است. همچنین، مولفه هایی چون: کمیت (تعداد آثار)، کیفیت بیان مضمون (نمادگرایی)، فاصله گرفتن از ادبیات، درون گرایی و ابداع مضامین نو، از افتراقات آثار محمود فرشچیان با آثار حسین بهزاد بوده است.