از ریالیسم کلاسیک تا ریالیسم ایرانی؛تحلیل نظری روابط خارجی ایران با قدرت های بزرگ1501-1979

تحلیل نظری تاریخ روابط خارجی ایران با قدرتهای بزرگ، فهمی تیوریک از الگوهای رفتاری دولتهای ایرانی در مقاطع مختلف تاریخ ارایه میکند و میتواند به مثابه پلی برای ساختن آینده باشد. این مقاله با اشاره مختصر به رفتارها و الگوهای مشترک تاریخ روابط خارجی ایران با قدرتهای برزگ طی پنج قرن گذشته با روشی تحلیلی تبیینی، فهمی نظری از تاریخ روابط خارجی ایران ارایه میکند. چارچوب نظری ریالیسم ایرانی در این مقاله، عناصری از نظریه ریالیسم و نیوریالیسم را اخذ کرده، اما نظریه ای زمانمند و مکانمند است و با آنها تفاوت دارد.در این نوشتاراز منظری آسیب شناسانه تاریخ روابط خارجی ایرانبا قدرتهای بزرگ بررسی کرده است تعینن پذیری از ساختار نظام بین الملل، هراس امنیتی، قطبی نگری، ژیوپلوتیک تهدیدآفرین، اولویت امنیت به توسعه و تجارت، اولویت بقای شاه و حکومت، استبداد ساختاری، تصمیم گیری فردی و غیرنهادینه، متوازن سازی مثبت و منفی، فقدان منافع همسو یا متقارب با قدرتهای بزرگ و عدم منافع ذاتی و درونی قدرتهای بزرگ در ایران، عناصر محوری و اصلی تحلیلریالیسم ایرانی را تشکیل میدهند.