درجست و جوی حلقه ارتباط انسان و خانه

امروزه به خانه، بیش از یک فضای آرامش، به عنوان کالایی سودآور نگاه می شود. اما خانه مفهومی چندبعدی است که به عنوان مجموعه ای از معانی و احساسات، به کالبد مسکن الحاق شده و به زندگی انسان، کیفیت های مختلفی را می بخشد. لذا ارتباط مناسب با خانه می تواند بخش مهمی از نیازها و خواست های انسان را فراهم آورد. با وجود آنکه متخصصان مختلف از عدم ارتباط موثر با خانه سخن می گویند و آن را سبب بسیاری از معضلات در جامعه می دانند؛ کمتر به حلقه ارتباطی بین انسان و خانه پرداخته شده تا با درک عوامل موثر، تحولات آن بازخوانی شده و فهم گردد. حال آنکه با فهم دقیق آن می توان به ارتقای این ارتباط همت گماشت پژوهش حاضر به روش تحلیلی-توصیفی، در جست و جوی مدلی است که بتواند عوامل موثر بر تعامل انسان و خانه و ارتباط درونی این عوامل را شرح دهد. برای نیل به این هدف، در چند گام، مفهوم خانه و ویژگی آن در فرهنگ ایران، بررسی گردید. در ادامه پس از بررسی ارتباط انسان و محیط به صورت عام و ارتباط با خانه به صورت خاص و مرور پیشینه این موضوع، به جست و جوی عواملی می رود که پاسخ گوی این ارتباط در بستر فرهنگی سرزمینمان باشد و تحولات این ارتباط را پاسخ دهد. یافته ها نشانگر آن است که خانه فراتر از کالبد مسکن، معانی مختلفی را درخود جای می دهد و حلقه ارتباطی انسان با آن، مانند هر امر فرهنگی، وابسته به باورها، تاریخ، جغرافیا و فرهنگ کلی جامعه مورد نظر است و از بستر سیاسی-اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه تاثیر می پذیرد. این ارتباط درطی زمان تغییر می یابد و از این رو، زمان عنصر اساسی در شکل گیری آن است. همین طور بستر مورد نظر بخشی از زندگی آرمانی را تصویر می کند که بر نحوه ارتباط با خانه موثر است. افزون بر این موارد، کالبد معماری، فعالیت های موثر و ادراک فردی و جمعی نیز بر کیفیت تعامل تاثیرگذار هستند.