زمینه گرایی راهکار فراموش شده معماری پایدار در مناطق کمتر توسعه یافته (مطالعه موردی: قلعه حیدر آباد خاش)

یکی از مباحث اخیر مطرح در معماری، پایداری و به تبع آن طراحی مطابق با محیط است. بناهای پایدار بناهای تلقی می شوند که کمترین تاثیرات مخرب را بر محیط های مجاور و همچنین متن و زمینه کلی خود داشته باشند. لذا رسیدن به معماری پایدار میسر نمی گردد مگر با تاکید بر زمینه گرایی.زمینه گرایی بر زمین مداری و پیوند محیط با فضا تاکید دارد، با درک پیام بستر خود شکل می گیرد و در واقع پیامی را که بستر معماری به او انتقال داده به عینیت رسانده و طراحی می کند. پژوهش حاضر بر آن است تا زمینه گرایی را به عنوان رهکاری فراموش شده در معماری پایدار مناطق کمتر توسعه یافته معرفی کند.برای دستیابی به هدف پژوهش، از اطلاعات معماری شهرستان خاش با روش های تجربی استفاده شد و در این راستا اطلاعات معماری قلعه حیدر آباد نیز بر اساس مشاهدات عینی و میدانی، مطالعه منابع مکتوب، اسناد و مدارک مشخص گردید.نتایج حاصل از پژوهش نشان داد در مناطق کمتر توسعه یافته ای همچون شهرستان خاش، الگویی نظیر قلعه حیدر آباد یافت می شود که بیشترین ارتباط را با سایت و اتفاقات پیرامون سایت داشته و در تعاملی سازنده با زمینه و بستر خود ساخته شده، به گونه ای که بهترین پاسخ را به نیازهای محیط پیرامون خود داده و توانسته بنایی پایدار باشد. لذا طراحانباید در برنامه ریزی شهری و معماری برای ساخت بناهای پایدار و سازگار با محیط به الگو های موفق از این دست توجه ویژه داشته باشند .