بررسی مزیت نسبی و تاثیر سیاست های حمایتی بر تولید اناردر استان فارس

تولید هر محصول در کشور بهتر است علاوه بر سودآوری برای تولیدکنندگان آن، برای کشور نیز دارای سودآوری باشد. به عبارت دیگر هزینه یی که در کشور صرف تولید یک محصول میشود باید کمتر از درآمد حاصل از صادرات یا هزینه ی صرف شده برای واردات آن باشد. اگر چونین باشد کشور دارای سودآوری اجتماعی و مزیت نسبی در این کالا است. با توجه به پتانسیل بالقوه و بالفعل کشور در تولید محصولات باغی، لزوم برنامه ریزی مناسب برای تولید و صادرات این محصولات بسیار ضروری به نظر میرسد. مطالعات مزیت نسبی و شاخصهای حمایتی بهخوبی میتواند شرایط را برای برنامه ریزی آینده در خصوص صادرات و حمایت ها مشخص نماید. در این مطالعه از روش ماتریس تحلیل سیاستی (PAM) و شاخص هزینه ی منابع داخلی (DRC) برای محاسبهی مزیت نسبی تولید انار در استان فارس استفاده شده است. محدوده ی زمانی تحقیق مورد نظر سال زراعی 86- 87 و شهرستانهای منتخب شیراز، نیریز و ارسنجان در استان فارس بود. برای بررسی سیاستهای حمایتی از این محصول از شاخصهای محاسباتی ماتریس تحلیل سیاستی بهره گرفته شده است. شاخص DRC مقدار 0/42 را برای انار نشان میدهد که حاکی از مزیت نسبی قوی این محصول است. شاخص NPC ، 0/49 محاسبه شده است که نشان می دهد سیاستهای داخلی، درآمد کشاورزان را نسبت به درآمد آنها بر پایه ی قیمتهای جهانی کاهش داده است، سیاستها به ضرر تولید این محصول بوده است، و دولت از درآمد تولیدکننده مالیات غیرمستقیم گرفته است. شاخص NPI اثر سیاستهای دولت را در زمینهی نهاده ها نشان میدهد. این مقدار برای انار در استان فارس 0/44 است که نشان می دهد که بر اساس سیاستهای داخلی، دولت به نهاده ها یارانه پرداخت نموده است. شاخص EPC یا ضریب حمایت موثر برآیند سیاستهای داخلی در دو زمینه ی درآمدی و نهادهیی را نشان میدهد. مقدار EPC برای انار در استان فارس 0/49 است که حکایت از حمایت نکردن دولت به طور کلی در زمینه ی درآمدی و نهاده یی از این محصول دارد. به دلیل مزیت نسبی و قدرت رقابت پذیری مناسب محصول، توسعه ی کشت انار در استان فارس توصیه میشود، اما پیش از آن توجه به بازاریابی محصول در بازارهای خارج از کشور و معرفی آن به بازارهای خارجی میتواند تضمین کننده ی موفقیت این توصیه باشد.