ملاحظاتی در اسلامی سازی سنتز هیکسی: ثبات و سازگاری چارچوب IS-LM اسلامی

چارچوب IS-LM در نتیجه سنتز هیکس (1937) جهت تلفیق دیدگاه کینزی و کلاسیکی ارایه و به سرعت به یک دستگاه تحلیلی برای اقتصاد کلان تبدیل گردید. بسیاری از پژوهشگران مسلمان با اسلامی سازی چارچوب IS-LM از آن برای تحلیل سیاستهای اقتصادی و آموزش اقتصاد کلان با رویکرد اسلامی استفاده کرده اند. بی توجهی به نقاط ضعف این دستگاه میتواند ذهنیت محققان در حوزه اقتصاد اسلامی را متاثر سازد. بنابراین، هدف تحقیق حاضر بررسی ثبات و سازگاری دستگاه تحلیلی IS-LM اسلامی میباشد. کسانی که برای اسلامیسازی این چارچوب هیکسی اقدام نمودهاند با اعمال برخی تغییرات مانند جایگزینی نرخ بهره با متغیرهایی مانند سهم صاحبان وجوه از سود و یا نرخ سود انتظاری در جهت اسلامی کردن آن گام برداشتهاند. این مقاله نشان میدهد که اینگونه اسلامی سازی، قادر به رفع مشکلات ناشی از بیثباتی احتمالی این الگو نمیباشد. به عبارت دیگر، ملاحظه میگردد که وجود همزمان دو متغیر سهم صاحبان وجوه (یا نرخ سود انتظاری) و درآمد در توابع سرمایه گذاری و مصرف میتواند زمینه ساز بی ثباتی و ناسازگاری این الگوها گردد. در این صورت استخراج منحنی تقاضای کل با مشکل روبرو میشود و اثر سیاست های مالی و پولی مطابق انتظار نخواهند بود. بنابراین، توصیه می گردد که استفاده از چارچوب IS-LM اسلامی با احتیاط بیشتری صورت پذیرد. عدم دقت در استفاده از این دستگاه برای یک اقتصاد بدون بهره میتواند ضعف های تیوریک آن را به الگوهای IS-LM اسلامی انتقال دهد