بررسی روش های مبتنی بر طراحی مراکز روانشناسی، روان پزشکی و نگهداری سالمندان غیردمانس مبتنی بر دانش روانشناسی محیطی (مطالعه موردی در شهر اصفهان)

پیچیده شدن جوامع، تقابل و تضاد شدید رفتاری در شهرها، عدم سازگاری انسان ها با این پیچیدگی ها و عدم تطابق با محیط زندگی، همگی اثرات فراوان بر روح و روان افراد بر جای می گذارد. با توجه به افزایش تعداد سالمندان در کشور و همچنین سرعت چشمگیر شیوع بیماری های روانی در بین این افراد، ضرورت و اهمیت طراحی و ساخت مرکز روان درمانی و نگهداری سالمندان کاملا محسوس است. هدف از پژوهش حاضر ارایه طراحی مرکزی با ارایه خدمات روانشناسی - روانپزشکی و نگهداری سالمندان مبتلا به بیماری های روانی (غیردمانس)، منطبق بر اصول دانش روانشناسی محیطی و با بکارگیری ویژگی ها و عناصر کالبدی- فضایی معماری در جهت نیازهای خاص این گروه و بهبود کیفیت زندگی و سلامت روانی آنها می باشد. بدین منظور در مرحله اول با انجام مطالعات پایه و بنیادین و در مرحله دوم با استناد به پژوهش های پیشین، مطالعات میدانی در غالب مصاحبه با متخصصین روانپزشک، روانشناس و پرسنل های بخش روانی بیمارستان علی اصغر و بیمارستان مدرس اصفهان بعنوان مطالعه موردی و تدوین پرسشنامه ای (مشتمل بر بیست و چهار سیوال که از 4 پزشک، 5 پرسنل بخش روانی و 15 بیمار در حال بهبود مورد سیوال قرار گرفته شد)، به عوامل تاثیرگذار در خصوص طراحی و ساخت مرکز روان درمانی مذکور دست یافته و سپس به ارایه نتایج مربوطه پرداخته شده است. نتایج و یافته های پژوهش مبین این است که با عدم بکارگیری فرم های پیچیده، مبهم و نامتعارف در حجم های ظاهری، در نظر گرفتن ساختمان ها حتی الامکان با تعداد طبقات کم (یک یا دوطبقه) با الگوی خطی، در نظر گیری حداکثر بهره مندی از نور، دید و منظر مطلوب، بکارگیری فضاها مسطح و بدون شیب و پلکان، با رنگ های مناسب و کمترین فاصله ارتباطی و با گشودگی های متنوع و در نهایت ورود فضای سبز به درون مجموعه، ایجاد فضاهای باز جمعی و استفاده از عناصر شادی بخش در محوطه می تواند سبب ایجاد آرامش، آسایش روحی- روانی و افزایش کارایی عملکردی، رضایت مندی و در نهایت تسریع روند بهبود این بیماران گردد.