تاثیر کودهای نانو بر جذب عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عملکرد دانه سه رقم گندم ماکارونی (Triticum durum)

به منظور بررسی تاثیر کودهای نانو بر جذب عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عملکرد دانه سه رقم گندم ماکارونی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. تیمارهایی که مورد بررسی قرار گرفتند سه نوع کود نانو شامل: نانوکامپوزیت بیوارگانیک ( 300 کیلوگرم در هکتار) ، اورمیک (در سه مرحله، هر مرحله 50 کیلوگرم در هکتار) و بیومیک (به صورت محلول در آب، 2 کیلوگرم در هکتار) و کودهای شیمیایی شامل نیتروژن ( 200 کیلوگرم در هکتار )، فسفر( 200 کیلوگرم در هکتار) و پتاسیم( 100 کیلوگرم در هکتار ) و همچنین سه رقم گندم ماکارونی شامل: بهرنگ، شبرنگ و یاواروس بودند. کود اورمیک در عملکرد دانه (5172/222 کیلوگرم در هکتار) و درصد نیتروژن دانه (2/968 درصد) بیشترین مقدار را داشت. در بین ارقام نیز رقم یاواروس بیشترین مقدار را در این صفات بدست آورد. نانو کامپوزیت بیوارگانیک بیشترین مقدار فسفر (868/889ppm) و کود بیومیک بیشترین مقدار پتاسیم (3689/111ppm) را به خود اختصاص دادند. رقم بهرنگ در فسفر دانه و یاواروس در پتاسیم دانه بیشترین مقدار را بدست آوردند. اثر متقابل اورمیک و یاواروس بیشترین مقدار عملکرد و نیتروژن دانه را داشت. نانوکامپوزیت بیوارگانیک در رقم یاواروس بیشترین مقدار فسفر و بیومیک در رقم یاواروس بیشترین مقدار پتاسیم را داشتند. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد کودهای نانو باعث افزایش عملکرد و عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم گندم شد وتوانست به خوبی با کودهای شیمیایی رقابت کنند. با توجه به خطرات احتمالی استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و با توجه به مفاهیم کشاورزی پایدار، استفاده از نانوکودها برای افزایش عملکرد و کاهش آلودگی محیط زیست قابل توصیه می باشد.