نقش فناوری اطلاعات در دانش جغرافیا

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 3,420

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

TGCE02_031

تاریخ نمایه سازی: 24 شهریور 1397

چکیده مقاله:

هدف از مقاله ی مروری موجود ،توجه وتمرکزبه اهمیت کاربرد فناوری اطلاعات در دانش جغرافیا از جمله مدیریت توسعه ی روستایی است که با توجه به وجود مسایل مختلف امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. هدف کلی در تحقیق کیفی موجود بررسی نقش فناوری اطلاعات وارتباطات در جغرافیا میباشد. واهداف اختصاصی آن توحه به توسعه ی روستا ونقش فناوری اطلاعات در این خصوص می باشد. روشگردآوری اطلاعات در این تحیق، روش کتابخانه ای بوده است وبرای گرد آوری مطالب از مقالات اینترنتی و مجلات کشاورزی هم استفاده شده است.در حقیقت گسترش ICT میتوان ارتباط متقابل بین روستاییان و مروجان و محققان را افزایش داده و زمینه کاربرد بیشتر اصول علمی در کشاورزی و توجه بیشتر به نیازها و خواسته های روستاییان در تحقیقات علمی را فراهم نماید. امروزه بحث توسعه پایدار نه تنها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نهادی و اکولوژیکی فراتر از یک گزیدار ترجیحی میباشد، بلکه به مشابه یک اصل و ضرورت برای سیاست گذاران، برنامه ریزان، دولت مداران، کار گزاران غیر دولتی توسعه در کشورهای مختلف و نیز نهادهای بین المللی مطرح است. همانطور که میدانیم یکی از حیطه های توسعه پایدار، توسعه روستایی است.توسعه روستایی راهبردی است جهت بهبود زندگی اجتماعی و اقتصادی روستاییان فقیر. چون هدف از توسعه روستایی کاهش فقر است و باید افزایش تولید و قدرت تولیدی رامشخصا بدنبال داشته باشد. این راهبرد، با نوسازی و پولی کردن جامعه روستایی و نیز انتقال آن از انزوای سنتی و اتصال به اقتصاد ملی، ارتباط دارد.بنابراین، هدف های توسعه روستایی، فراتر از هر بخش ویژهای گسترش مییایند. این هدف ها، بهبود وضع تولید، افزایش اشتغال، کارآفرینی و تامین حداقل قابل قبولی از نیازهای اساسی مرتبط با غذا، مسکن، آموزش و بهداشت را شامل میشوداز منظری دیگر، توسعه روستایی عبارت است از مجموعه ای از فعالیت ها، اعمال از اقدامات کارگزاران متعدد شامل افراد، سازمان ها و گروه ها که حاصل و نتیجه همگی آنها با هم به بهبود و پیشرفت وضعیت مناطق روستایی، منجر می گردد.به لحاظ کارکردی توسعه روستایی را میتوان فرایندی پنداشت که منجر به پویایی اقتصاد روستایی، افزایش درآمد روستاییان، بالا رفتن کیفیت زندگی روستاییان، آمایش وبرابری بین روستا وشهر، فقیر وغنی، افزایش قدرت تاثیر گذاری روستاییان و بخصوص فقرای روستایی در سیاست های دولت و مواردی از این قبیل میشود. درعین حال یادگیری از راهدور بویژه برای مناطق روستایی و محرومی که استطاعت مالی و فاصله جغرافیایی موانع واقعی دسترسی است، موفقیت آمیز بوده است. براین اساس میتوان گفت که توسعه ICT با فراهم کردن امکان آموزش از راه دور، پتانسیل ایجاد توسعه اجتماعی را برای فقرای روستایی و گروه های آسیب پذیر بویژه زنان و کودکان دارد. فناوری اطلاعات عصاره دانش و تجربه دو هزار ساله بشر است. انسان در تمام طول تاریخ برای شناخت پدیده ها و کاهش ابهامات پیرامون ناشناخته ها به اطلاعات نیازمند بوده است. آغاز تاریخ بشر با توانایی او درانباشت اطلاعات و مبادله آن مقارن است. توسعه ملی بر مبنای فناوری اطلاعات و ارتباطات مستلزم فراهم شدن زیر ساخت های فراوان است که مهم ترین آنها بسط مهارت های ICT است. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر ICT مسلما منحصر به یک گروه خاص از شهروندان نخواهد بود بلکه یک جامعه توسعه یافته اطلاعاتی زمانی محقق خواهد شد که توان دسترسی آسان و ارزان به اطلاعات و مهارت استفاده از فناوریهای مربوطه برای عموم مردم فراهم باشد از آنجا که روستا و روستاییان منابع بنیانی تولید و رشد اقتصاد ملی در هر جامعه ای میباشند و به فراموشی سپردن این نیروهای مولد و موثر در توسعه اقتصادی به معنای مرگ اقتصادی هر جامعه است پیشاز پرداختنبه جایگاه فناوری های اطلاعات وارتباطات درتوسعه مناطق روستایی، لازم وسودمند است که به طورمختصر مباحثی در ارتباط با توسعه روستایی واگویه گردد. استفاده راهبردی ازفناوری های اطلاعاتی وارتباطی برای کاهش فقر،بستگی به گسترش زیر ساخت های مناسب برای توسعه اقتصادی و همچنین اطلاعات مناسب برای توسعه اجتماعی و انسانی دارد. تجزیه و تحلیل بیشتر از زیرساخت های موجود فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و نیز رهیافت ها و طرحهای جاری، کمک میکند تا راهبردهای آینده توسعه روستایی به شکل عقلایی و عملی شکل گیرد.در حال حاضر در حوزه توسعه روستایی، اغلب به اطلاعات برای سیاست گذاری به تصمیم گیری، اولویت بالایی داده میشود. متخصصان ارتباطات از طریق تلفیق یک سازوکار چند رسانه ای در فرایندهای مربوطه، قابلیت و سازه های تاثیر گذار بر فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی برای تقویت ارتباطات بین طیف وسیعی از کنشگران در حیطه های مختلف را تشخیص دادهاند. بیش از این می بایست خاطرنشان شد که کشورهای درحال توسعه، با وجود تجارب متعددی که در زمینه کابرد الگوهای مختلف رشد و توسعه بدست آوردهاند، هنوزهم شاهدوجود شکاف ها وتبعیضا وسیع بین منطقه ای یا درون منطقه ای و بین گروه های مختلف جمعیتی به عنوان مانعی بر سر راه توسعه و بهبود وضعیت زندگی عامه مردم در روندی پایدار میباشند.درحال حاضروضعیت روستاهای کشور از جهات مختلف اقتصادی، رفاهی، بهداشتی و..… به مراتب از شهرها وخیمتر میباشد و اگر از هم اکنون ICT را در روستاها نبینیم وضع به مراتب وخیمتر خواهد شد و نرخ مهاجرت ساکنین روستاها به شهرها به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت و همه اینها به معنی نابودی روستاها و نابودی بخش عظیمی از سرمایه کشور خواهد بود. بر آن شدیم تا در این سطور هرچند جزیی به اهمیت بکارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه روستاها بپردازیم در این راستا ابتدا به تشریح فن آوری اطلاعات و بعدبه مفاهیم توسعه و توسعه روستایی و در نهایت به چگونگی کاربرد ICT در توسعه روستایی پرداخته ایم امروزه با گسترده و پیچیده شدن جوامع موضوع امنیت ابعاد گسترده و پیچیده ای به خود گرفته است . شناخت و کنترل امنیت در روستاها نگاه دقیق و همه جانبه ای را می طلبد تا بتواند ابعاد گوناگون امنیت را درک و به کشف ارتباط های پنهان میان آن ابعاد در سطوح بپردازد. در این میان سیستم های اطلاعات جغرافیایی GIS می تواند به عنوان پشتیبانی قدرتمند از مراحل شناخت تا تجزیه تحلیل و تصمیم گیری در زمینه ی امنیت به کار گرفته شوند. با توجه به عنوان و نگرش خاص به امنیت روستا، در این مقاله سعی شده است تا قابلیت های فناوری اطلاعات و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS جهت ساماندهی به مدیریت برنامه ریزی روستایی بویژه با دیدگاه های ایجاد امنیت در ابعاد مختلف بررسی شود . با این امید که گام هرچند جزیی زمینه ساز شکل گیری نوعی جدیدی از روستاها بر مبنای جامعه های نوین امروزی باشد.

کلیدواژه ها:

سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، فن اوری اطلاعات ، جغرافیا ، توسعه ی روستایی

نویسندگان

محسن نوری

هیات علمی جغرافیا ،دانشگاه پیام نور،ایران