مقدمه ا ی بر چیستی نظریه نوسازی متوازن بافت های فرسوده شهری: از علم تا عمل

بافتهای فرسوده شهری، مبحثی نام آشنا در ادبیات شهرسازی، به ویژه پس از جنگ جهانی دوم محسوب میشود. در ایران نیز این موضوع درخور توجه بوده و همواره در دستور کار جدی مدیریت شهری قرار گرفته است. بنابر مطالعات انجام شده، آنچه که تاکنون مسبب ناکارآمدی نوسازی گردیده، ضعف شدید دانش در این حوزه ارزیابی میشود. همچنین، همراه نبودن عمل با علم، در اغلب موارد نیز نوسازی را به ضدنوسازی بدل ساخته است. بنابراین در چنین بستری، طرح نظریه نوسازی متوازن بافتهای فرسوده شهری ، گامی مهم در ساماندهی پراکنده گویی های نوسازی محسوب شده و ارایه مدل مفهومی، خلا وجودی5 پل ارتباطی میان علم و عمل را پوشش میدهد. سنگ بنای نظریه، اصل توازن است که در علوم قرآنی و نوین بشری مطرح بوده و جهان نیز بر همین پایه استوار است. این نظریه ضمن بهره گیری از نظریه پایه سیستمها، شهر را به عنوان یک سیستم دارای نه شبکه و بیشمار جریان در نظر گرفته و توازن و تعادل را لازمه پایداری آن میداند. نظریه، معتقد است قطع یا اختلال شبکه ها، جریانها و پیوندهای آن، موجب بروز پدیده عدم توازن و در نتیجه، اختلال در نظم پایدار سیستم این بافتها شده و مناطق را به سوی فرسودگی سوق میدهد. همچنین، بافتهای فرسوده را به عنوان بافتهای جامانده به لحاظ زمانی، مکانی و فضایی از شبکه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی شهر معرفی مینماید. بنابراین برپایه اصول چهارگانه ی توازن، پرهیز از پیچیدگی، توالی دوپارگیها و تعامل درونی و بیرونی، سعی بر برگرداندن سیستم به حالت توازن و جادادن دوباره بافت در چرخه توسعه شهر دارد. روش انجام این تحقیق بررسی اسنادی و کتابخانه ای، مطالعات میدانی و شیوه ی توصیفی تحلیلی بوده که از این طریق، به مسیله فرسودگی و آسیب شناسی روندهای پیشین پرداخته و جهت فایق آمدن بر مسیله، مدل مفهومی نوسازی متوازن را با سه کاربست اصلی خود معرفی مینماید.