ارزیابی غلظت و منشا هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) در گردوغبار خیابانی شهرکرج

گردوغبار خیابانی یکی از مهمترین شاخص های منعکس کننده وضعیت آلودگی در محیط زیست شهری است. این ذرات حاملآلاینده هایی چون هیدروکربن های آروماتیک چند حلقهای (PAH) هستند که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوب بر زندگی و سلامتی ساکنین شهرها می گذارند. هدف از انجام این مطالعه بررسی غلظت و منشا این ترکیبات و تاثیر آنها بر سلامتی انساندر شهر کرج است. به همین منظور، تعداد 13 نمونه گردوغبار از سطح شهر کرج در خرداد ماه 1396 جمع آوری شد. نمونه هاپس از آماده سازی توسط دستگاه GC-MS آنالیز شدند. جهت تعیین منشاء احتمالی PAHs از نسبت های زمین شیمیایی آروماتیکی استفاده گردید. تمام 16 ترکیب تعیین شده توسط EPA در نمونه ها شناسایی شد. بر اساس نتایج بدست آمده غلظت PAHs از 88/4ppb تا 771/02ppb در نمونه های گردوغبار تغییر می کند. مقدار ΣCOMB / ΣPAH نیز بین 0/5ppb تا 0/8ppb بدست آمد. نسبت (Ant/(Ant+Phe بین 0/08ppb تا 0/69ppb؛ (BaA/(BaA+CRY بین 0/33ppb تا 0/56ppb و (IND/(IND+BGP بین 0/13ppb تا 0/28ppb محاسبه شد. در این مطالعه مشخص شد که منابع پیروژنیک منشاء اصلی ورود PAH ها به گردوغبار خیابانی شهر کرج هستند. بنزو پیرن به عنوان سرطانزاترین ترکیب PAH در همه ایستگاه های نمونهبرداری با غلظتهای مختلفی تشخیص داده شد. نتایج این مطالعه نشان داد کلانشهر کرج به دلیل موقعیت شهری، افزایش روزافزون جمعیت و به عنوان قطب صنعتی کشور شدیدا تحت تاثیر فعالیتهای افزایش دهنده غلظت PAH ها در گردوغبارهای شهری است که این روند می تواند در سالهای آتی نیز تشدید شود.