تحلیل روند جابجایی رودباد و پرفشار جنب حاره برفراز خاورمیانه و رابطه آن با اقلیم ایران

در پژوهش حاضر از داده های مربوط به ارتفاع ژیوپتانسیل، مولفه مداری و نصف النهاری باد در ترازهای 200تا700 هکتوپاسکال، در محدوده عرض جغرافیایی °0 تا ° 80 شمالی و طول جغرافیایی °10 درجه غربی تا ° 120 درجه شرقی بهره گرفته شده است. بازه زمانی مورد استفاده شامل فروردین 1330 تا اسفند 1389 بوده است. داده های مورد استفاده از مرکز ملی پیش بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش‎های جوی ایالات متحده آمریکا اخذ گردیده است. نتایج حاصل از بررسی روند فراوانی سالانه رودباد بیانگر افزایش تداوم رودباد جنب‎حاره در مناطق جنوب پاکستان و شمال هند و کاهش تداوم آن در جنوب مدیترانه می باشد. در دریای سرخ، عربستان، خلیج فارس، دریای عمان و کشورهای عربی جنوب خلیج فارس و همچنین ورودی چپ رودباد و دریای مدیترانه تغییرات نصف‎النهاری در طی زمان، انحراف محور رودباد به شمال را ممکن ساخته است. از طرفی بررسی روند پشته پرفشار جنب حاره نشان داد که تداوم پشته مزبور بر روی منطقه از ابتدای دوره تا کنون روند افزایشی و معنی دار داشته است. با درنظرگیری اینکه الگوهای بزرگ مقیاس جوی ارتباط تنگاتنگی با آب و هوای سطح زمین دارند، تغییرات زمانی-مکانی آن ها می‎تواند سبب تغییر اقلیم گردد.