پردازش پیام های متنی و زیرمتنی تلویزیون: تاثیر هدفمندی مخاطب و هماهنگی موضوعی میان پیام ها بر یادآوری

توسعه فناوری امکان پخش همزمان پیام های چندگانه را بر صفحه نمایش فراهم آورده است. پیام های متنی (پیام اصلی) و پیام های زیرمتنی (در قالب نوار رونده)، از نمونه های متداول این نوع پیامها در تلویزیون هستند. با توجه به محدودیت ذهن انسان برای پردازش اطلاعات، اینکه اینگونه پیام های همزمان توسط مخاطب پردازش می شوند یا نه، محل سوال است و اشتیاقاصحاب رسانه را برای ارسال پیام های چندگانه با مشکل روبه رو می کند. نظریه های پردازش دوگانه، به ویژه مدل کوشش درخور نیز چنین معضلی را پیش بینی کرده اند. این پژوهش به مطالعه تجربی چگونگی تاثیر هدفمندی مخاطب (به عنوان عامل انسانی) در تعامل با هماهنگی موضوعی پیام های متنی و زیرمتنی (به عنوان عامل رسانه ای)، بر میزان یادآوری اطلاعات پیام ها پرداخته است. تعداد 120 شرکت کننده در قالب چهار گروه 30 نفری، در موقعیت های هدفمند/ غیرهدفمند، در معرض اشکال مختلف پیام های متنی و زیرمتنی قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس داده ها نشان داد هدفمندی نقش مهمی بر یادآوری پیام های متنی و زیرمتنی دارد. همین طور، طبق نتایج حاصل از آزمون های تی وابسته و مستقل، هماهنگی و ناهماهنگی پیام های متنی و زیرمتنی بر میزان یادآوری اطلاعات پیام در مخاطبان هدفمند و غیرهدفمند تاثیرات مختلف برجا گذاشت. به طور کلی، هدفمندی بر میزان یادآوری افزود، اما متغیر هماهنگی موضوعی با توجه به هدفمندی مخاطب، تاثیرات متعارض داشت. ادامه مطالعه در این زمینه، به ویژه در حوزه رسانه های نوینی که در آنها با بیش از دو پیام روبه رو هستیم، توصیه می شود.