بررسی قراردادهایBOTو قرارداد امتیازی جدید در قراردادهای نفتی

قرارداد BOT به قراردادی اطلاق میگردد که در آن پروژهای با مجوز دولت توسط یک شرکت خصوصی ساخته میشود و پس از ساخت برای مدتی مورد بهره برداری آن شرکت قرار میگیرد و پس از انقضای مدت قرارداد، پروژه به دولت طرف قرارداد منتقل میگردد. به عبارت دیگر، دولت به یک کنسرسیوم خصوصی متشکل از شرکتهای مختلف امتیاز میدهد، تا کنسرسیوم مطابق قرارداد، تامین مالی طرح زیربنایی را عهده دار شده و آنرا بسازد . به این ترتیب که در خلال دوره ساخت، منابع مالی بخش خصوصی تامین مالی پروژه را بر عهده داشته و با عملیاتی شدن پروژه، شروع به بهره برداری از آن به منظور بازپرداخت وام و کسب سود سرمایه نماید و پس از آن پروژه را به نهاد دولتی بدون هیچ هزینه ای بازگرداند. به عبارت دیگر در پروژه های BOT، ساخت و بهره برداری پروژه به مدت معینی توسط شرکتی که در اصطلاح شرکت پروژه نامیده میشود، انجام میگیرد و انتقال پروژه پس از طی مدت معین و بعد از تحصیل درآمد مورد نظر، به مالک پروژه، بدون هیچ هزینه ای صورت می گیرد. درطول مدت پیمان، بانی پروژه، آن را اداره نموده و عواید حاصله از ارایه خدمات فراهم شده را وصول مینماید. این درآمدها به مصرف پرداخت هزینه های بهره برداری، بازپرداخت اصل وامها و بهره آن و بازپرداخت اصل سرمایه و سود مورد نیاز سرمایه گذاران میرسد. رواج این روش در سال های اخیر ناشی از متناسب بودن آن با ویژگی اقتصادی و نیازهای کشورهای در حال توسعه بوده است. قراردادهای BOT در مقایسه با روشهایی که به صورت سنتی جهت تامین مالی پروژه های زیربنایی مورد استفاده قرار گرفتهاند، دارای انعطاف بیشتری هستند و با افزایش تقاضای سرمایه گذاری در این بخش سازگارترند.