گونه شناسی معماری مساجد تاریخی آذربایجان شرقی( نمونه موردی مساجد تاریخی تبریز )

شکل گیری هر بنایی متاثر از عواملی چون عوامل اقلیمی ، فرهنگی ، اجتماعی ، تکنولوژی ، اقتصاد، مصالح ساخت و غیره است که در کنار هم شکل یک بنا را می سازد. معماری و شکل گیری هر یک از فضاهای مساجد ایران نیز تاثیرپذیری بسیاری از این عوامل دارد.هدف این مقاله، رسیدن به شناختی دقیق تر از عوامل موثر بر شکل گیری مساجد اسلامی ایران در دوره های تاریخی مختلف می باشد. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش کیفی، به بررسی عناصر معماری مساجد تاریخی در نمونه موردی شهر تبریز پرداخته است.با تحقیقاتی که انجام پذیرفت و با بررسی دقیق معماری نمونه های موردی، این نتیجه حاصل شد که روزبه روز بر اساس تغییرات حاصل از پادشاهی های مختلف و روابط با کشورهای دیگر منجر به تغییرات چشم گیری در سیرکولاسیون مساجد ایران شده است. این تغییرات در دوره های تاریخی ما قبل صفویه جزیی بوده (مانند تغییر در ابعاد بناها و گنبدها ) و به مراتب در دوره های صفویه و قاجاریه به دلایلی مانند اداره ی حکومتی قوی تر و اهمیت به هنر و معماری و روابط بیشتر با کشورها این تغییرات بیشتر دیده می شود (مانند: اهمیت به طراحی بناهای با شکوه تر از نظر ابعاد خیلی بزرگ و پیشرفت تزیینات بکار رفته در بنای مساجد و اضافه شدن فضاهای جانبی بیشتر با کاربری های متفاوت)