ارتباط سطح سواد سلامت با سلامت دهان و دندان بالغین

سابقه وهدف: یکی از معیارهای اصلی سلامت افراد جامعه بررسی میزان سلامت دهان است. سواد سلامت دهان به عنوان توانایی فرد در دریافت، نقد و درک اطلاعات پایه سلامت دهان و خدمات مورد نیاز جهت اخذ تصمیمات مناسب با سلامت تعریف می شود. علیرغم اینکه اطلاعات موجود نشان دهنده این است که رابطه مستقیم بین سطح سواد سلامت دهان و سلامت دهان وجود دارد، اما اثر سواد سلامت دهان بر بهبود سلامت دهان و دندان به خوبی بررسی نشده است. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین سطح سواد سلامت دهان و سلامت دهان و دندان در بالغین بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی-مقطعی 400 بیمار 65-18 ساله مراجعه کننده به دانشگاه دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل که به روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند. افراد با استفاده از پرسشنامه (Oral Health Literacy Adult Questionnaires) OHL-AQ و معاینه کلینیکی جهت ثبت شاخص های OHIS و DMFT مورد ارزیابی قرار گرفتند. افراد در صورت عدم رضایت یا عدم همکاری در تکمیل پرسشنامه، از مطالعه خارج شدند. پرسشنامه OHL-AQ همه ابعاد سواد سلامت را دارا می باشد و شامل 4 قسمت قدرت درک، محاسبه، شنیداری و تصمیم گیری است. حداکثر سطح سواد سلامت 17 بوده و به صورت زیر بیان شده(5-1 ضعیف، 10-6 متوسط، 17-11 خوب). شاخص DMFT بیانگر تعداد دندان های پوسیده (D)، کشیده شده بر اثر پوسیدگی ( M)، ترمیم شده (F) است. شاخص OHIS یک آنالیز ساده بهداشت دهان است که از مجموع دو شاخص Debri Index و Calculus Index بدست می اید. نتایج با استفاده از نرم افزارSPSS (ver.22) مورد بررسی قرار گرفت. آنالیزهای توصیفی جهت بررسی فراوانی متغیرهای مطالعه و آنالیزهای chi square، t-test و ANOVA جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای مطالعه استفاده شد. (P<0.05 معنادار است) یافته ها: در این مطالعه 3/68 ٪ زن و 31/8 ٪ مرد بودند. میانگین سنی افراد شرکت کننده 5/9±2/34 بود. میانگین DMFT افراد 46/4±38/12 و اجزای D، M، F به ترتیب 12/3±85/5، 78/2±10/2 و 44/3±51/4 بیان شد. میانگین نمره سواد سلامت 8/3±1/10 درصد بیان شد. نتایج نشان داد ارتباط بین سطح سلامت سواد سلامت دهان و سن، شغل، تحصیلات و وضعیت سلامت دهان گزارش شده توسط فرد معنادار بودند ((P<0.05. اما ارتباط معناداری بین جنس(P=0.6) و(P=0.17)DMFT ) با سطح سواد سلامت دهان گزارش نشد. نتیجه گیری: با توجه به مطالعه فوق، افراد مسن، با تحصیلات کم، بیکار، از سطح سواد سلامت دهان پایین تری برخوردارند. مشخص شده است که سطح تحصیلات ارتباط تنگاتنگی با نقش سن در سواد سلامت دهان دارد به طوری که اگر شخص از دانش کافی برخوردار باشد می تواند با رعایت بهداشت موجب حفظ دندان های بیشتری در سنین بالا بشود. لذا ما در جامعه خود می توانیم با افزایش آگاهی افراد، سطح سواد سلامت را افزایش دهیم.