اختلالات تنفسی شایع در سالمندان و درمان این اختلالات با توانبخشی نگرشی نو به تنفس در سالمندان

در سالمندان تغییرات ناشی از افزایش سن بر روی سیستم های متعددی از جمله سیستم تنفسی و قلبی و عروقی اثرات زیادی دارد که بسیاری از آنها را میتوان درمان کرد و یا آثار و عواقب آنها را بر بدن سالمندان کاهش داد. تغییرات ناشی از افزایش سن شامل کاهش انعطاف بدنی قفسه سینه و فقرات پشتی، افزایش قطر قدامی خلفی قفسه سینه، پوکی استخونهای مهره و کاهش فاصله بین مهره ها و در نتیجه گوژپشتی یا کایفوز (افزایش انحنای ستون فقرات پشتی)، کلسیفیکاسیون غضرف های دنده و کاهش تحرک دنده ها و مهره ها، کاهش کارایی عظلات تنفسی، سفتی بافت ریه ها و عدم انعطاف پذیری طبیعی و به تبعیت از آن کاهش سطح آلویولی و کاهش تبادلات گازی و در نهایت بروز مشکلات ثانویه قلبی و عروقی و آرترواسکلروزیس در عروق و کاهش سطح خونرسانی و متابولیسم در بدن است. افزایش سختی یا از بین رفتن حالت ارتجاعی در حین تنفس، موجب افزایش حجم هوای باقیمانده کاهش حجم جاری و ظرفیت حیاتی ریه ها می شود. تبادل گازی و ظرفیت انتشار در ریه سالمندان کم می شود و کاهش توانایی سرفه موثر، کاهش فعالیت مژکهای پاک کننده راههای هوایی، افزایش فضای مرده و بهم خوردن مقادیر طبیعی از ظرفیت ها و حجمه ای ریوی موجب آسیب پذیری بیشتر سالمندان نسبت به بیماری های تنفسی خصوصا عفونت های تنفسی است . علاوه بر این موارد بهم خوردن بیوشیمی تنفس و در پی آن بهم خوردن ریتم و الگوی تنفس و رفتن سالمندان در یک چرخه معیوب این افراد دچار عوارض و بد عملکردی های مختلف تنفسی شده و متابولیسم پایه و هموستاز بدنی سالمندان را دچار اختلال میکنند. سالمندی قابل درمان نیست ولی عوارض تنفسی و مشکلات حجمی و آشفتگیهای بیوشیمیایی بدن سالمندان از طریق اصلاح الگوی عملکردی تنفس و بهبود الگوی غالب در سالمندان و همچنین برنامه ریزی صحیح و کارآمد برای توانبخشی تنفسی بخوبی قابل دستیابی است و اغلب مشکلات عملکردی تنفس سالمندان قابل اصلاح و درمان هستند. درمان های توانبخشی تنفسی برای حفظ عملکرد مناسب تنفسی در سالمندان شامل ورزش منظم، تغذیه مناسب، و اصلاح الگوی تنفس و انجام تمرینات افزایش حجم های ریوی و بهبود خاصیت ارتجاعی بافت ریوی سالمندان و مهم تر از همه افزودن تمرینات روزمره تنفسی به برنامه تمرینی سالمندان در جهت حفظ متابولیسم پایه متاثر از تنفس در این افراد است. البته ترک سیگار و بهبود وضعیت بهداشت تنفسی نیز بسیار مهم و کمک کننده هستند. باید به سالمندان یادآوری شود که مرتبا تنفس عمیق و آرام و صحیح انجام داده و فرآیند هایی مثل سرفه کردن را حفظ کنند، زیرا دلیل بساری از مرگ و میر های سالمندان که دچار ناتوانی های شدید وابسته به سن می شوند، کاهش ظرفیت و عملکرد ریه ها و کاهش کارآیی سرفه و به تبع آن بروز اختلالات بیوشیمیایی تنفسی است. بهبود پاسچر و درمان معقول کایفوز در سالمندان از دیگر راه های درمان عوارض تنفسی پیش رونده در سالمندان است.