بررسی کیفیت اطلاعات برنامه های موبایل مربوط به بیماری آلزایمر

مقدمه: بیماران و خانواده های بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر به اطلاعات درست و باکیفیت برای تصمیم گیری نیاز دارند. یکی از منابع اطلاعاتی مهم و در دسترس برنامه های موبایل می باشند که در رابطه با این بیماری تدوین شده اند. هدف از انجام این مطالعه، مروری بر کیفیت اطلاعات برنامه های فارسی موبایل مربوط به بیماری آلزایمر بود. روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی و در فروردین سال ۱۳۹۷ انجام شد. برنامه های موبایل با استفاده از کلیدواژه های "Alzheimer" و "آلزایمر" از اپ استور کافه بازار جست وجو و سپس بر روی گوشی هوشمند با سیستم عامل اندروید نصب شدند. معیارهای ورود برنامه ها به مطالعه، فارسی و رایگان بودن آنها و همچنین تمرکز برنامه بر روی بیماری آلزایمر بود. در این مطالعه از ابزار استاندارد DISCERN استفاده شد. این ابزار برای کمک به کاربران و بیماران برای قضاوت درباره کیفیت اطلاعات سلامت طراحی شده است و دارای ۱۶ سوال در سه قسمت، براساس طیف ۵ گزینه ای لیکرت (۱= خیر، ۳ = متوسط، ۵ = بله) میباشد، قسمت اول قابل اعتماد بودن مطالب منتشر شده (سوالات ۱ تا ۸)، قسمت دوم کیفیت اطلاعات برای انتخاب های درماتی (سوالات ۹ تا ۱۵) و قسمت سوم (سوال ۱۶)، مربوط به نمره کلی ارزیاب براساس سوالات دو قسمت قبل می باشد. ضریب پایایی این ابزار α =0/82 محاسبه شد. در ارزیاب به صورت مستقل، هندبوک DISCERN را برای ارزیابی مطالعه کرده و برنامه ها را مورد ارزیابی قرار دادند. در صورت عدم توافق بین ارزیابها از نظرات ارزیاب سوم استفاده شد. به منظور محاسبه فراوانی، درصد فراوانی، شاخص های مرکزی و پراکندگی داده ها از نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ استفاده شد. یافته ها: در مجموع از ۵۳ برنامه بازیابی شده از طریق جست وجو در کافه بازار، ۲۳ برنامه براساس معیارهای ورود، وارد مطالعه شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ۸۳٪ برنامه ها، زیر ۵۰ نصب فعال داشتند. میانه رتبه برنامه های آلزایمر براساس تعداد ستاره در کافه بازار توسط کاربران ۴ / ۴۰ از ۵ بود. میانگین و انحراف معیار برای قسمت قابل اعتماد بودن مطالب منتشر شده در برنامه های موبایل ۰ / ۲۵+ ۲ / ۲۶، برای قسمت کیفیت اطلاعات برای انتخاب های درمانی ۰ / ۴۵+ ۲ / ۱۲، همچنین برای سوال ۹۶ (مربوط به نمره کلی ارزیاب براساس سوالات دو قسمت قبل)، ۳۵/ ۰ + ۲ / ۸۶ و برای کلیه معیارها ۳۴/ ۲ / ۲۴۰ به دست آمد. هیچ کدام از برنامه ها نتوانستند در هیچ یک از سوالات نمره ۵ بگیرند. ضریب توافق کاپا بین ارزیابها ۸۴٪ محاسبه شد. نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه کیفیت برنامه های موبایل مربوط به بیماری آلزایمر متوسط رو به پایین است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد روش رتبه بندی موجود در کافه بازار براساس تعداد ستاره ناکارآمد است. با توجه به تأثیری که این برنامهها بر روی تصمیمات درمانی بیماران و خانواده های آنها می گذارند؛ لذا به کاربران این برنامه ها و مدیران اپ استورها توصیه می شود در انتخاب برنامه مناسب دقت نموده و قبل از استفاده از چنین برنامه هایی با استفاده از ابزارهایی نظیر DISCERN محتوی برنامه ها را بررسی کنند تا بتوانند قضاوت بهتری برای انتخاب برنامه مناسب انجام دهند