طراحی یک ساختار مفهومی برای بازی جدی توانبخشی سالمندان

مقدمه:با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن استفاده از سیستم های هوشمند قابل حمل، استفاده از این سیستم های در حوزه بهداشت و درمان مورد توجه واقع شده است. یکی از قابلیت های سیستم های هوشمند، استفاده از برنامه های بازی است. در تعریف بازی به صورت یک سیستم صوری مبتنی بر قاعده با نتایج متغیر و قابل سنجش تعریف می شود که در آن بازیکنان به نتایج اهمیت می دهند و تلاش می کنند در آن تاثیر بگذارند و شرکت در این فعالیت اختیاری است. بازی های دیجیتالی گونه ای از بازی ها هستند که بر بستر دیجیتالی عرضه می شوند و دارای 4 جز قواعد بازی، چالش، نحوه تعامل و اهداف هستند. در بیشتر مواقع هدف از بازی تنها تفریح محسوب می شوند اما میتوان از جذابیت بازی در راستای تحقق اهدافی غیر از تنها تفریح هم بهره برد. بازی نمایی (بازی پردازی) فرایندی است که در آن فعالیت، سیستم و یا سرویسی که ماهیت بازی ندارد با بازطراحی به شکل یک بازی، جذاب تر و یا انگیزه بخش تر می شود. این فرایند تلاش می کند با استفاده از عناصر بازی (شامل ایجاد مرحله، ایجاد امتیاز، داستان، رقابت و ...) تعامل کاربر با سیستم را بهبود ببخشد . به صورت خلاصه تر بازی نمایی برابر است با استفاده از عناصر طراحی بازی در زمینه های غیر بازی. جهت ایجاد بازینمایی، شناخت و توجه به عناصری که موجب تعامل بازیکن با بازی می شود و استفاده به جا و اصولی از آن ها در طراحی و پیاده سازی بازی لازم است. هدف اصلی این پژوهش طراحی یک ساختار بازی جدی توانبخشی قابل اجرا روی سیستم های هوشمند قابل حمل است که از نظر درمانگران و سالمندان مورد قبول و قابل استفاده باشد. قشر مخاطب سالمندان در این تحقیق از این رو موردتوجه قرار گرفته است که میانگین سن جوامع در حال بیشتر شدن است و احتمال وقوع مشکلات شناختی و فیزیکی مرتبط با سن بیشتر شده است و نیاز به استفاده از تکنولوژی برای ارتقا توانمندی ها لازم به نظر می رسد. از سویی توجه به نیازها، توانمندی ها و تمایلات کاربران سالمند کمتر در فرآیند بازی سازی مورد توجه قرار می گیرد. در این تحقیق با مطالعه جنبه های مختلف استفاده از سیستم های قابل حمل مانند تلفن همراه هوشمند و تبلت، به این سیستم ها به عنوان یک وسیله کمکی برای بهره گیری بیشتر از تمرینات توانبخشی تحت نظر درمانگر توجه شده است. روش بررسی: در بخشی از این مطالعه تحقیقات کتابخانه ای در خصوص ویژگی های طراحی بازی های جدی و ساختارهای موجود انجام گرفته است، در ادامه با پرسشنامه از سالمندان در خصوص تمایلات آنها در مورد استفاده از سیستم های هوشمند اطلاع پیدا شده است و با پرسشنامه نشانگر نوع بازیکن، شیوه نگرش سالمندان به بازی مورد پرسش قرار گرفته است.یافته ها: با تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه نوع بازیکن مشخص شد، میانگین رویکرد بازیکنان سالمند ایرانی به بازی بیشتر از نوع اجتماعی و تلاش گر است و کمتر مایل هستند با نگرش بازیکن مجذوب به بازی بپردازند و سالمندان اگر یک برنامه را از نظر ارتقا سلامت و بهداشت و یا آموزش سودمند ارزیابی کنند، مایل به استفاده از آن برنامه هستند. نتیجه گیری:با استفاده از اطلاعات به دست آمده، ساختاری مفهومی برای طراحی بازی جدی به منظور توانبخشی سالمندان طراحی و پیشنهاد شده است، که نقش هر یک از افراد درگیر بازی، اعم از درمان گر، بیمار و ارایه کننده بازی به صورت پویا در آن مشخص شده است. این ساختار به صورت گرافیکی در ادامه قابل مشاهده است. (شکل در مقاله اصلی)