بررسی مبانی اصول معماری ارگانیک در معماری سنتی ایران

در معماری ارگانیک و پایدار انسان همواره با طبیعت در ارتباط است. این نوع همزیستی به خوبی در طول تاریخ بشر دیده می شود. به عبارتی دیگر بشر از زمانی که سرپناه ساخت و مورد بهره برداری قرار داد همیشه به عوامل موجود در طبیعت توجه داشته است و طبیعت را به عنوان یک طرف مهم و اساسی در نقشه ها و طرحهایش مورد استفاده قرار داده است. با نگاه به برخی اصول معماری ارگانیک و پایدار غرب و مقایسه آن با اصول معماری گذشته سرزمینمان در می یابیم که این اصول امروزی صدها سال قبل در معماری فراموش شده ما پایه کار هنرمندان و معماران بوده است. به عنوان نمونه استفاده از بادگیرها در شهرهای مرکزی ایران نشان دهنده دانش آدمی برای بهره برداری هرچه بیشتر از عوامل طبیعی موجود در فرهنگ ایرانی است که در عین زیبایی و کارآمدی نه تنها با محیط طبیعی سر ناسازگاری و جنگ ندارد بلکه با آن کمال هماهنگی و موازنه را دارد. با پیدایش معماری و شهرسازی توسط تمدن های اولیه همواره موضوع ارتباط با طبیعت به طور خودآگاه و یا ناخودآگاه مطرح بوده و این ارتباط تاکنون ادامه دارد. در ادوار گوناگون معماری، این ارتباط حالت های گوناگون به خود دیده است. این نوشتار که با توجه به رویکرد آن به روش اسنادی-تحلیل مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته سعی دارد تا با مقایسه اصول معماری ارگانیک غرب با مفاهیم بنیادی معماری سنتی ایران، در دو دوره متفاوت تاریخی و جغرافیایی، به بهره برداری هرچه بیشتر از عوامل طبیعی در معماری معاصر بپردازد که در عین زیبایی و کارآمدی هماهنگی و سازگاری کامل با محیط طبیعی را دارا باشد.