مروری بر مزایای مدل تزریق آبشش((Gill Perfusion Model در مطالعه مکانیسم عمل عوامل آسیب رسان آبشش ماهی

امروزه استفاده از مدل های جایگزین در مطالعات مختلف در زمینه های پزشکی دامپزشکی، به جای استفاده از موجود زنده رایج شده است. روشن است که جدا از داشتن منافع، استفاده از این مدل ها گام مهمی در جهت احترام به حقوق حیوانات محسوب می شود. تکنیک تزریق ارگان یکی از انواع این مدل هاست که قادر به پر کردن فاصله موجود میان مطالعات صورت گرفته در محیط طبیعی مطالعات آزمایشگاهی می باشد. می دانیم که ماهیان در رده بندی مهره داران جزء پست ترین رده ها محسوب می شوند، همچنین این موجودات توان تولید صدا ندارند، با این وجود به دلیل دارا بودن خصوصیات مرتبط با توان حس درد از جمله ساختارهای خاص مغزی رسپتورهای ترکیبات اپوییدی، بر این نکته واقفیم که ماهیان توان ادراک درد دارند. از این رو کاهش تعداد ماهیان نیز کاهش درد استرس آنها در صورت لزوم استفاده از ماهی زنده در طی مطالعات، ضروریست. در صورت نبود این الزام استفاده از مدل های جایگزین آزمایشگاهی توصیه می شود. همچنین آگاهیم که آبشش می تواند راه ورود بسیاری از عوامل بیماری زا به بدن ماهی باشد. برای حصول اطمینان از نقش آبشش به عنوان راه ورودی برای عامل بیماری زا همچنین بررسی مکانیسم اثر این عوامل می توان از مدل تزریق آبشش استفاده نمود. با استفاده از این مدل می توان کمان های آبششی را در خارج از بدن ماهی بدون تغییر برای چند ساعت، حفظ نموده تاثیر عوامل آسیب رسان بر بافت آبشش را تحت شرایط کنترل شده آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار داد. این روش به جای القای بیماری در ماهی زنده از طریق تماس با عامل بیماری زا یا تزریق آن به ماهی به کار می رود. این مدل واجد هر سه خصوصیت مدنظر راسل برک (1959) است که شامل موارد زیر می باشد: :Reduction-1 تعداد ماهیان مورد آزمایش کاهش می یابد. :Refinement-2 ماهیان بیهوش شده پس از خروج کمان های آبششی بدون بازیافتن هوشیاری، با افزایش غلظت ماده بیهوشی یوتانایز (euthanize) می شوند، درنتیجه دچار حس درد استرس ناشی از ایجاد عفونت تجربی نمی گردند. :Replacement-3این روش جایگزین مناسبی به جای استفاده از ماهی زنده است. هدف از این مطالعه مروری بر مزایای استفاده از این مدل به جای ماهی زنده در مطالعه عوامل آسیب رسان آبشش است با تاکید بر خصوصیت توافق آن با کلیه جوانب animal welfare صورت می پذیرد.