هنجارشکنی در شعر صایب تبریزی

سال انتشار: 1385
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 265

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMJ-2-2_002

تاریخ نمایه سازی: 4 خرداد 1398

چکیده مقاله:

نگرش صایب تبریزی به شخصیتی معروف نظیر خضر علیه السلام دوگانه است. صایب در برخورد با داستان خضر(ع) و در ساختن تلمیح، گاه موافق سنت ادبی عمل می کند و گاه به خلاف عرف و عادت شاعران گذشته، با خضر(ع) و عناصر داستانی او مخالف خوانی می کند. اگر شاعرانی چون خاقانی، سعدی و حافظ با انتقادی ملیح به ماجرای خضر علیه السلام نگریسته اند، صایب در وسعت بخشیدن به این نگرش، تلاشی جدی کرده است. او گاه با شماتت خطاب به خضر(ع)، خود را بی نیاز از عمر جاودان و آب حیات، صاحب ویژگی هایی می داند که حتی خضر به آنها دست نیافته است. بدیهی است که صایب برای اثبات نظریات و افکار خویش و نیز برای ترجیح روش سلوک خود حاضر است از خضر(ع) سبق ببرد و او را با وجود همه اعتباری که در عالم ادب و عرفان دارد، بیرون از دایره علایق و پسندهای خود بپندارد، این نحوه نگرش، نوعی هنجارشکنی و گریز از سنت ادبی به شمار می رود. در این مقاله، موضوعاتی دسته بندی شده که در آنها صایب تبریزی نگرش انتقادآمیز خود را متوجه ماجرای حضرت خضر(ع) کرده است.

نویسندگان

محمد حکیم آذر

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • از اصطلاحات رایج ادبی به معنای ذکر حقایق در ارتباط ...
  • صایب تنها شاعری است که پس از حافظ طریقه ای ...
  • میرزا، نهایت کثیرالکلام و بدیهه گو بوده است. او در ...
  • هزار حیف که عرفی و نوعی و سنجر ...
  • نیند جمع به دارالعیار برهانپور ...
  • که قوت سخن و لطف طبع می دیدند ...
  • نمی شدند به طبع بلند خود مغرور ...
  • همین قصیده که یک چاشت وی داد مرا ...
  • ز اهل نظم که گفته است در سنین و شهور ...
  • نعمانی 1368 : 166) ...
  • ابیاتی که از صایب نقل می شود، از دیوان شش ...
  • همچنین برای آگاهی بیشتر از نمونه ها و برداشت های ...
  • البته انحراف از نرم (هنجارشکنی)، اصطلاح حوزه زبان شناسی است؛ ...
  • برای آگاهی بیشتر، رجوع شود به میرشکرایی، 1358. ...
  • در ادامه این نگرش، می توان به ابیات زیر مراجعه ...
  • 1774، 3/1753، 7/1741، 8/1637، 2/1527، 7/1515، 3/1456، 5/1816، 2/1805، 9/1792، ...
  • ادامه این مضمون را می توان در ابیات زیر مشاهده ...
  • ادامه این مضمون، در ابیات زیر مشاهده می شود: ...
  • برای آگاهی بیشتر، نگاه کنید به : شمیسا، 1371 : ...
  • ادامه این مضمون، در ابیات زیر هم مشاهده می شود: ...
  • ادامه این مضمون، در ابیات زیر هم مشاهده می شود: ...
  • 1867، 1/2348، 1/2351، متفرقات/3478، 2/6818. ...
  • ادامه این مضمون، در ابیات زیر هم آمده است: ...
  • 3184، قصاید کوتاه/3612، 10/6207، 3/6331، 2/6719، 5/6721، 14/6722، 12/6945. ...
  • ادامه این مضمون، در ابیات زیر هم آمده است: ...
  • برای نمونه می توان به ابیات زیر توجه کرد: ...
  • خود هم از زلف دراز خویش در بند بلاست ...
  • یک سرش بر گردن یوسف بود زنجیر ما ...
  • دیوان صایب، 13/250) ...
  • اگر نه بر امید وصل یوسف طلعتی باشد ...
  • به چندین چشم چون زنجیر در زندان بیاساید ...
  • همان : 21/3233) ...
  • در کنعان نگشایند به رویش اخوان ...
  • یوسف از مصر اگر بی درم آید بیرون ...
  • همان : 6/6316) ...
  • چشم زنجیر غریبانه چرا خون نگریست ...
  • یوسف آن روز که می رفت ز زندان بیرون ...
  • همان : 6/6321) کتابنامه ...
  • قرآن کریم. (تنزیل من رب العالمین). 1375. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، ...
  • آزاد بلگرامی، میرغلامعلی. 1382. غزالان الهند. به تصحیح سیروس شمیسا. ...
  • حافظ شیرازی. 1367. دیوان. به تصحیح محمد قزوینی و قاسم ...
  • خاقانی شروانی. 1373. دیوان. به تصحیح ضیاءالدین سجادی. چ 4. ...
  • سعدی شیرازی. 1383. کلیات. به کوشش مظاهر مصفا. چ 1. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1366. صور خیال در شعر فارسی. چ ...
  • شمس العلمای گرکانی. 1377. ابدع البدایع، چ 1. تبریز: احرار. ...
  • شمیسا، سیروس. 1371. فرهنگ تلمیحات. چ 3. تهران: فردوس. ...
  • . 1375. کلیات سبک شناسی. چ 4. تهران: فردوس. ...
  • صایب تبریزی. 1364-1370. دیوان. به کوشش محمد قهرمان. چ 1. ...
  • صفا، ذبیح الله. 1373. تاریخ ادبیات در ایران. چ 4. ...
  • عطار نیشابوری. 1374. دیوان. به کوشش تقی تفضلی. چ 8 ...
  • کریمی، امیربانو. 1371. دویست ویک غزل صایب. چ 3. تهران: ...
  • میرشکرایی، محمد. 1358. خضر در فرهنگ عامه ایران ، کتاب ...
  • ناصرخسرو. 1368. دیوان. به تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق. ...
  • نعمانی، شبلی. 1368. شعرالعجم. ترجمه سیدمحمدتقی فخر داعی گیلانی. چ ...
  • 2939، 6/2737، 2/2396، 9/1858، 2/1843، 6/1830، 5/1816، 7/1741، 6/1674، 8/5048، ...
  • 1633، 1/1663، 2/1663، 9/2017، 4/2026، 1/2118، 2/2119، 4/2358، 7/2464، 6/2737، ...
  • 1305، 9/2382، 2/2391، 9/2520، 7/2647، 5/2671، 9/2853، 8/2946، 5/2971، 5/3264، ...
  • 1674، 7/1876، 7/2946، 5/3658، 6/4635، 11/5264، 9/5591. ...
  • نمایش کامل مراجع