پدیده شب در اندیشه مولوی

در مقاله حاضر پدیده شب در اندیشه مولوی، مبتنی بر غزلیات شمس و مثنوی معنوی، در چهار بحث کلی بررسی و تحلیل شده است. در قسمت اول با عنوان شب و متعلقات آن با طرح مشخصه هایی همچون نسبت شب به روز ، سحرگاه ، خواب ، نگرانی از طارق اللیل و دعوت به شب زنده داری گفته ایم که مولانا از تجلی معشوق ازلی در شب و سحرگاه، شاد و از طارق اللیل که از دیدن آن تجلی فرد را محروم می کند، نگران است و به خواب اصحاب کهفی معتقد است. در بخش دوم با عنوان ویژگی های شب و با ذکر مولفه هایی چون برتری شب بر روز ، خلوص شب ، شب، خلوت توحید ، شب، تجلی گاه حق و ... بیان کرده ایم که شب به دور از شایبه ریا و با تامل دادن در نقص بشری، مولوی را به توحید راستین می رساند. در بخش سوم با مشخصه معانی شب به ذکر معانی عرفانی و تاویلی مولوی از شب پرداخته ایم؛ مانند استغراق روحانی، برقع غیبی، ستاری مرد کامل. در قسمت آخر نیز شب های قدر و معراج را با عنوان شب های خاص که در آن روح عارف راستین به وصال حقیقی معشوق می رسد، یاد کرده ایم.