ژرف ساخت اسطوره ای پدرسالاری در ازدواج های ایرانیان با نیرانیان در شاهنامه

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 616

فایل این مقاله در 45 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMJ-12-42_004

تاریخ نمایه سازی: 7 خرداد 1398

چکیده مقاله:

پیوند مردان ایرانی با زنان نیرانی یکی از رایج ترین نوع ازدواج ها در شاهنامه است که به ویژه در بخش پهلوانی بسامد بسیار بالایی دارد. در شاهنامه، پادشاهان و یلان برجسته ایرانی با زنانی غیرایرانی و عموما تورانی ازدواج می کنند. از این ازدواج ها با عنوان ازدواج برون همسری، یا ازدواج برون قبیله ای یاد می شود. در نمادشناسی باستانی شاهنامه، ایران سرزمین مقدس و اهورایی، و توران، سرزمین آلودگی ها و نیروهای اهریمنی، است. از سوی دیگر، در باورشناسی باستانی، زنان کانون های آمیختگی و وابستگی به زمین هستند و در مقابل، مردان، موجوداتی اهورایی، آسمانی و فارغ از آلودگی های زمینی به شمار می آیند. اسطوره های کهن ایران، بنابر سابقه طولانی تسلط فرهنگ پدرسالاری، دارای ژرف ساختی مردکانون هستند؛ از این رو، در روند دگرگونی اسطوره ها به حماسه ملی، مفاهیم و برداشت های زن ستیزانه را نیز به حماسه افزوده اند. در این پژوهش علاوه بر بررسی ژرف ساخت اسطوره ای این پیوندها، مولفه های پدرسالاری در آنها بازکاوی شده است.

نویسندگان

رضا ستاری

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

مرضیه حقیقی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آموزگار، ژاله. 1386.زبان، فرهنگ و اسطوره. تهران: معین. ...
  • آیدنلو، سجاد. 1387. چند بن مایه و آیین مهم ازدواج ...
  • اسلامی ندوشن،محمدعلی. 1381.ایران و جهان از نگاه شاهنامه. تهران: امیرکبیر. ...
  • اسماعیل پور، ابوالقاسم. 1385.اسطوره آفرینش در آیین مانی. چ سوم. ...
  • الیاده، میرچا. 1385.رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. چ ...
  • اوستا: کهن ترین سرودها و متن های ایرانی. 1370. گزارش ...
  • بولن، شینودا. 1386. نمادهای اسطوره ای و روان شناسی زنان. ...
  • .1392.نمادهای اسطوره ای و روان شناسی مردان. ترجمه مینو پرنیانی. ...
  • بهار، مهرداد. 1376.از اسطوره تا تاریخ. گردآورنده ابوالقاسم اسماعیل پور. ...
  • بهمنی، کبری وآزاده نیرومند.1391. رویکردی روان شناسانه به سه قهرمان ... [مقاله ژورنالی]
  • ترقی،گلی. 1387.بزرگ بانوی هستی (اسطوره- نماد- صورت ازلی) با مروری ...
  • جلالی دهکردی، مریم. 1366. همسرگزینی در ایران باستان و در ...
  • جلالی مقدم، مسعود. 1372.آیین زروانی: مکتب فلسفی- عرفانی زرتشتی بر ...
  • حمیدیان، سعید. 1383.درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی. چ دوم. ...
  • خالقی مطلق،جلال. 1386الف. ایران در گذشت روزگاران .سخن های دیرینه ...
  • . 1386ب. نظری درباره هویت مادر تورانی سیاوش .سخن های ...
  • خراسانی، مریم. 1378. بازخوانی داستان داش آکل .کارنامه. س1. ش7. ...
  • دادگی، فرنبغ.1385.بندهش. گزارنده مهرداد بهار. چ سوم. تهران: توس. ...
  • داستان گرشاسپ، تهمورس و جمشید، گلشاه و متن های دیگر. ...
  • دوبوکور، مونیک. 1387.رمزهای زنده جان. ترجمه جلال ستاری. چ سوم. ...
  • دوبووار، سیمون. 1380.جنس دوم. ترجمه. قاسم صنعوی.ج1. چ دوم. تهران: ...
  • دوستخواه، جلیل.1380.حماسه ایرانیادمانی از فراسوی هزاره ها.تهران: آگاه. ...
  • راشدمحصل، محمدتقی. 1381.نجات بخشی در ادیان. چ دوم. تهران: پژوهشگاه ...
  • رحمدل شرفشاهی، غلامرضا. 1385. نگاهی دیگر به قصه زال ورودابه ...
  • رستگار فسایی، منصور. 1383.پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • رضایی، عبدالعظیم. 1385.سرشت و سیرت ایرانیان باستان. چ سوم. تهران: ...
  • روح الامینی، محمود. 1370. ساختار اجتماعی ازدواج های شاهنامه .چیستا. ...
  • . 1377. زن سالاری در ازدواج های شاهنامه .نمودهای فرهنگی ...
  • رید، ایولین.1390.پدرسالاری (گذار از مادرسالاری به پدرسالاری). ترجمه افشنگ مقصودی. ...
  • زاداسپرم. 1366. گزیده گی های زادسپرم. ترجمه محمدتقی راشد محصل. ...
  • ستاری، جلال. 1354.پیوند عشق میان شرق و غرب. تهران: وزارت ...
  • . 1375.سیمای زن در فرهنگ ایران. چ دوم. تهران: مرکز. ...
  • سرخوش کرتیس، وستا. 1383.اسطوره های ایرانی. ترجمه عباس مخبر. چ ...
  • سرکاراتی، بهمن. 1385.سایه های شکارشده. چ دوم. تهران: طهوری. ...
  • شاکد، شائول. 1384. از ایران زردشتی تا اسلام. ترجمه مرتضی ...
  • شایست ناشایست. 1369. ترجمه کتایون مزداپور. تهران: موسسه مطالعات و ...
  • شرابی، هشام.1380.پدرسالاری جدید. ترجمه سیداحمد موثقی. تهران: کویر. ...
  • صفاری، نسترن. 1383.موجودات اهریمنی در شاهنامه فردوسی. کرج: جام گل. ...
  • علامی، ذوالفقار. 1387. آسمان پدر و زمین مادر در اساطیر ...
  • فانیان، خسرو. 1351. پرستش الهه- مادر در ایران .بررسی های ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. 1386.شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: مرکز ...
  • فریدمن، جین. 1381.فمینیسم. ترجمه فیروزه مهاجر. تهران: آشیان. ...
  • کتاب پنجم دینکرد. 1386. ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، ...
  • کریستین سن،آرتور. 1353.آفرینش زیان کار در روایات ایرانی. ترجمه احمد ...
  • . 1385.ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشیدیاسمی. چ پنجم. تهران: ...
  • کزازی، میرجلال الدین. 1384.آب و آیینه. تبریز: آیدین. ...
  • . 1368.از گونه ای دیگر. تهران: مرکز. ...
  • . 1385.نامه باستان. 6ج. تهران: سمت. ...
  • کمالی، م.1388. بررسی تطبیقی داستان رستم و سهراب با برخی ...
  • کمبل، جوزف. 1377.قدرت اسطوره. ترجمه عباس مخبر. تهران: مرکز. ...
  • گزیده سرودهای ریگ ودا. 1348. ترجمه سید محمدرضا جلالینائینی. تهران: ...
  • لاهیجی، شهلا و مهرانگیز کار. 1381.شناخت هویت زن ایرانی در ...
  • لمبروزو، جین. 1364.روح زن. ترجمه پری حسام شه رئیس. چ ...
  • ماسه، هانری. 1375.فردوسی و حماسه ملی. ترجمه مهدی روشن ضمیر، ...
  • مختاری، محمد. 1379الف.اسطوره زال. چ دوم. تهران: توس. ...
  • . 1379ب.حماسه در رمز و راز ملی. چ دوم. تهران: ...
  • مزداپور، کتایون. 1381. افسانه پری در هزار و یک شب ...
  • . 1386. نشان های زن سروری در چند ازدواج داستانی ...
  • . 1377. روایت های داستانی از اسطوره های کهن .فرهنگ. ...
  • مظاهری، علی اکبر. 1377.خانواده ایرانی در دوران پیش از اسلام. ...
  • معصومی دهقی، احمدرضا. 1383.زناشویی در شاهنامه. چ دوم. اصفهان: نقش ...
  • مولیرآکین، سوزان. 1383.زن از دیدگاه فلسفه سیاسی غرب. ترجمه ن. ...
  • مینوی خرد. 1385. ترجمه احمد تفضلی. به کوشش ژاله آموزگار. ...
  • نولدکه، تئودور. 1357.حماسه ملی ایران. ترجمه بزرگ علوی. چ سوم. ...
  • هردوت. 1366. تاریخ هردوت. ترجمه و تصحیح هادی هدایتی. ج1. ...
  • ’Allāmi, Zolfaghār. (2008.1387SH). Āsmān-e pedar va zamin-e mādar dar asātir-e ...
  • Āidenlou, Sajjād. (2008/1387SH). Chand bon-māyeh va āein-e mohem-e ezdevāj dar ...
  • Āmouzgār, Zhāleh. (2007/1386SH). Zabān, farhang va ostoureh. Tehrān: Mo ein. ...
  • Avesta: kohantarin soroudeh-hā va matn-hā-ye Irani. (1991/1370SH). Report and research ...
  • Bahār, Mehrdād. (1997/1376SH). Az ostoureh tā tārikh (Articles). Collected and ...
  • Bahmani, Kobrā and Āzādeh Niroumand. (2011/1391SH). Ruykardi ravānshenāsāneh beh she ...
  • Bolen, Shinoda. (2007/1386SH). Namād-hā-ye ostoureh-i o ravānshenāsi-ye zanān (Goddesses in ...
  • Bolen, Shinoda. (2013/1392SH). Namād-hā-ye ostoureh-i o ravānshenāsi-ye mardān (Goddesses in ...
  • Campbell, Joseph. (1998/1377SH). Ghodrat-e Ostoureh (‎The Power of myth). Tr. ...
  • Christensen, Emanuel Arthur. (1974/1353SH). Afarinesh-e ziyānkār dar revāyāt-e Irani (Essai ...
  • Christensen, Emanuel Arthur. (2006/1385SH). Iran dar zamān-e Sāsāniyān (L Iran ...
  • Curtis, Vesta S. (2004/1383SH). Ostureh-hā-ye Irani (Persian myths). Tr. by ...
  • Dādegi, Faranbagh. (2006/1385SH). Bondehesh. Ed. by Mehrdād Bahār.  3rd ed. ...
  • Dāstān-e Garshāsp, Tahmoures va Jamshid, Golshāh va matn-hā-ye digar (1999/1378SH). ...
  • De Beaucorps, Monique. (2008/1387SH). Ramz-hā-ye zendeh-ye jān (Les symboles vivants). ...
  • De Beauvoir, Simone. (2001/1380SH).  Jens-e dovvom (Le Deuxième Sexe). 1st vol. ...
  • Dinkard (5th book). (2007/1386SH). Tr. by Zhāleh Āmouzgār va Ahmad ...
  • Doustkhāh, Jalil. (2001/1380SH) Hamāseh Iran Yādmāni az Farāsou-ye Hezāreh-hā. Tehran: ...
  • Eliade, Mircea. (2004/1385SH). Resāleh Dar Tārikh-e Adyān (Traite d histoire ...
  • Eslāmi Nodoushan, Mohammad ’Ali. (2002/1381SH). Iran o jahān az negāh-e ...
  • Esmā’eilpour, Abolghāsem. (2004/1383SH). Ostoureh-ye āfarinesh dar āein-e Māni. Tehran: Kārevān. ...
  • Fāniyān, Khosrow. (1972/1351SH). Parastesh-e elāheh-mādar dar Irān . Barresi-hā-ye Tārikhi. ...
  • Ferdowsi, Abolghāsem. (2007/1386SH). Shāhnāmeh. With the effort of Jalāl Khāleghi ...
  • Freedman, Jane. (2002/1381SH). Feminism. Tr. by Firouzeh Mohājer. Tehrān: Āshiyān. ...
  • Gozide-hā-ye Zādesparam. (1987/1366SH). Tr. by Mohammad. Taghi Rāshed Mohassel. Tehran: ...
  • Gozideh-ye soroud-hā-ye Rigvedā. (1969/1348SH).Tr. by S. Mohammad Reza Jalāli Nā’ini. ...
  • Hamidiyān, Sa’eid. (2004/1383SH). Darāmadi bar andisheh va honar-e Ferdowsi. 2nd ...
  • Hisham, Sharabi. (2001/1380SH). Pedar-sālāri Jadid (Neopatriarchy: A Theory of Distorted ...
  • Jalāli Dehkordi, Maryam. (1987/1366SH). Hamsar-gozini dar Irān-e bāstān va dar ...
  • Jalāli Moghaddam, Mas’oud. (1993/1372SH). Ā’ein-e Zorvāni: maktab-e falsafi-’erfāni-ye zartoshti bar ...
  • Kamāli, M. (2009/1388SH). Barresi-ye tatbighi-ye dāstān-e Rostam o Sohrāb bā ...
  • Kazzāzi, Mir Jalāl-oddin. (1989/1368SH). Az gouneh-i digar. Tehran: Markaz. ...
  • Kazzāzi, Mir Jalāl-oddin. (2005/1384SH). Āb o Āineh. Tabriz: Āydin. ...
  • Kazzāzi, Mir Jalāl-oddin. (2006/1385SH). Nāmeh-ye bāstān. (Vols. 1-6). Tehrān: SAMT. ...
  • Khāleghi Motlagh, Jalāl. (2007/1386SH) A. Irān dar gozasht-e rouzegārān , ...
  • Khāleghi Motlagh, Jalāl. (2007/1386SH) B. Nazari darbāreh-ye hoviyyat-e mādar-e Tourāni-ye ...
  • Khorāsāni, Maryam. (1999/1378SH). Bāzkhāni-ye dāstān-e dash ākol . Kārnāmeh. Year ...
  • Lāhiji, Shahlā and Mehrangiz Kār. (2002/1381SH). Shenākht-e hoviyyat-e zan-e Irani ...
  • Lombroso-Ferrero, Gina. (1985/1364SH). Rouh-e zan (Lanima Della Donna). Tr. by ...
  • Ma’soumi Dahaghi, Ahmad Rezā. (2004/1383SH). Zanāshoui dar Shāhnāmeh. 2nd ed. ...
  • Masse, Henri. (1996/1375SH). Ferdowsi va hamāseh melli (Firdousi et l ...
  • Mazāheri, ’Ali Akbar. (1998/1377SH). Khānevādeh-ye Irāni dar dowrān-e pish az ...
  • Mazdā-pour, Katāyoun. (1998/1377SH). Revāyat-hā-ye dvstāni az ostoureh-ha-ye kohan . Farhang. ...
  • Mazdā-pour, Katāyoun. (2002/1381SH). Afsāneh-ye pari dar hezār o yek shab ...
  • Mazdā-pour, Katāyoun. (2007/1386SH). Neshāneh-hā-ye zan-sarvari dar chand ezdevāj-e dāstāni dar ...
  • Minou-ye Kherad. (2006/1385SH). Tr. by Ahmad Tafazzoli and with the ...
  • Mokhtāri, Mohammad. (1980/1379SH) Alef. Ostoureh-ye Zāl. 2nd ed. Teahrān: Tous. ...
  • Mokhtāri, Mohammad. (1980/1379SH) Beh. Hamāseh dar ramz o rāz-e melli. ...
  • Noldeke, Theodor. (1978/1357SH). Hamāseh-ye melli Irān (Das Iranische nationalepos). Tr. ...
  • Okin، Susan Moller. (2004/1383SH). Zan az didgāh-e falsafeh-ye siyāsi-ye gharb ...
  • Rahmdel Sharaf-shāhi, Gholām Rezā. (2006/1385SH). Negāhi digar beh ghesseh-ye Zāl ...
  • Rāshed Mohassel, Mohammad Taghi. (2002/1381SH). Nejāt bakhshi dar adyān. 2nd ...
  • Rastgār Fasāei, Mansour. (2004/1383SH). Peykar-gardāni dar asātir. Tehran: Pazouhashgāh-e ’Olum-e ...
  • Reed, Evelyn. (2011/1390SH). Pedar-Sālāri (gozar az mādar-sālāri beh pedar-sālāri) (Woman ...
  • Rezāei, ’Abdol’azim. (2006/1385SH). Seresht o sirat-e Irāniyān-e Bāstān. 3rd ed. ...
  • Rouh-ol-amini, Mahmoud. (1991/1370SH). Sākhtār-e Ejtemā’i Ezdevāj-hā-ye Shāhnāmeh . Chistā. No. ...
  • Rouh-ol-amini, Mahmoud. (1991/1370SH). Zan-sālāri dar ezdevāj-hā-ye Shahnāmeh . Nemoud-hā-ye Farhangi ...
  • Safari, Nastaran. (2004/1383SH). Mojoudāt-e ahrimani dar Shāhnāmeh-ye Ferdowsi. Karaj: Jām ...
  • Sarkārāti, Bahman. (2006/1385SH). Sāyeh-hā-ye shekār shodeh. Tehran: Tahouri. ...
  • Sattāri, Jalāl. (1975/1354SH). Peyvand-e ’eshgh miyān-e shargh o gharb. Tehran: ...
  • Sattāri, Jalāl. (1996/1375SH). Simā-ye zan dar farhang-e Irān. 2nd ed. ...
  • Shaked, Shaul. (2005/1384SH). Az Irān-e Zardoshti tā Eslām (From Zoroastrian ...
  • Shāyest Nāshāyest (1990/1369SH). Tr. by Katāyoun Mazdā-pour. Tehrān: Mo’asseseh-ye Motāle’āt ...
  • Taraghghi, Goli. (2008/1387SH). Bozorg Bānou-ye Hasti (ostoureh-namād-sourat-e azali) with a ...
  • Tārikh-e Herodot (The Historiesof Herodotus). (1987/1366SH). Translation and explanation by ...
  • نمایش کامل مراجع