بررسی شکل هندسی اجزای جسم از نگاه ذیمقراطیس و پیروانش

درباره بساطت و ترکب جسم ، در فلسفه -که عهده دار شناخت واقعیات است - دو قول مطرح شده یکی قول به بساطت که جسم را تنها صورت جسمیه می داند و ترکب آن از ماده و صورت و نیز ترکب از اجزاء صغار را منکر می شود. و دیگر قول به ترکب که صاحبان این قول به دو دسته تقسیم می شوند: یکی آنان که جسم را از ماده و صورت (یعنی صورت جسمیه) مرکب می دانند. و دیگر کسانی که به ترکب آن از اجزاء صغار معتقدند. گروه اخیر برای هر کدام از اجزاء سازنده عناصر و نیز برای هر کدام از اجزاء سازنده افلاک شکلی را تعیین کرده اند که این مقاله دو شکل از آن ها را بحث کرده است. توضیح این که عناصر بسیط چهارتا هستند و افلاک در نظر آنان شکل مشترک دارد، پس شکل هایی که برای اجزاء عناصر و افلاک وجود دارند مجموعا پنج شکل اند. در این مقاله به تبیین دو شکل (شکل اجزاء نار و شکل اجزاء ارض) عنایت شده است. در بیان هر یک از این دو شکل - که در تحریر اقلیدس شکل شانزدهم و هفدهم مقاله سیزدهم واقع شده اند - به نحوه ساخت شکل توجه شده و پس از ذکر مفروضات مسئله ، طریقه ساخت بیان شده و آنگاه بر صحت طریقه ساخت ، دلیل اقامه شده است.