جایگاه عقل در معارف اسماعیلیه (با تاکید بر دعوت قدیم)

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 532

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FORGHE-12-45_007

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1398

چکیده مقاله:

اسماعیلیه یکی از مهم ترین فرق اسلامی است که بسیار متفاوت از سایر مکاتب اسلام، از منظر فلسفی تاریخی به مقوله عقل و وحی می نگرد. از آنجا که بینش رستگارشناسی اسماعیلیه، نه صرفا بینشی دینی، بلکه تفکری تاریخی است که در مسیر و منازل تاریخ امکان پذیر است، از این رو می توان برخلاف سایر مکاتب اسلامی، از رابطه عقل و وحی نه تنها در فلسفه، بلکه در بینش تاریخی اسماعیلیه نیز سخن به میان آورد. در نگرش متفکران اسماعیلی، غایت تاریخ رسیدن به معرفت کل است که این معرفت در مسیر و منازل تاریخ و به واسطه عقل و شریعت کسب می گردد، به طوری که تعامل این دو، وصول به معرفت کل را امکان پذیر می سازد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی تعامل عقل و شریعت در مسیر تاریخ و براساس روش تفهمی، سوال خویش را این گونه طرح می کند: در نگرش اسماعیلیان، تعامل عقل و شریعت چگونه منجر به وصول معرفت می گردد نتیجه مدعای پژوهش این است: عقل و شریعت در دیدگاه اسماعیلیه تعریفی مشترک دارند و عقل نقشی دینی داشته؛ یعنی هر راهی برای کسب معرفت و دستیابی به عقل کل، از گذرگاه دین امکان پذیر است و دین نیز به نوبه خود به تکامل عقل مدد می رساند.

نویسندگان

محمدعلی چلونگر

استاد دانشگاه اصفهان

زهره باقریان

دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی دینانی، غلامحسین، دفتر عقل و آیت عشق، تهران، طرح ...
  • همو، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران، طرح نو، ...
  • ابن­ حیون، نعمان بن محمد، تاویل الدعائم، بیروت، دارالاضواء، 1415ق. ...
  • ابوحاتم رازی، احمد بن حمدان، کتاب الاصلاح، تهران، موسسه مطالعات ...
  • ابویعقوب سجستانی، اسحاق بن احمد، اثبات النبوات، بیروت، دارالمشرق، 1986م. ...
  • همو، کتاب الینابیع، در: سه رساله اسماعیلی، تهران، انستیتو ایران ...
  • همو، کشف المحجوب، تهران، کتابخانه طهوری، 1367ش. ...
  • اسماعیلیه (مجموعه مقالات)، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و ...
  • برتلس، آ.ی، ناصرخسرو و اسماعیلیان، ترجمه یحیی آرین پور، تهران، ...
  • بهمن پور، محمدسعید، اسماعیلیه از گذشته تا حال، تهران، فرهنگ ...
  • دفتری، فرهاد، مختصری در تاریخ اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره­ ای، ...
  • فاخوری، حنا؛ و خلیل جر، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ...
  • فریدونی، براتعلی، فلسفه سیاسی اخوان الصفا ، مجله علوم سیاسی، ... [مقاله ژورنالی]
  • کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه سید جواد طباطبایی، تهران، ...
  • کرمانی، احمد بن عبدالله، الاقوال الذهبیه، تهران، انجمن فلسفه ایران، ...
  • همو، الریاض، بیروت، دارالثقافه، 1960م. ...
  • همو، المصابیح فی اثبات الامامه، بیروت، دارالمنتظر، 1416ق. ...
  • همو، راحه العقل، بیروت، دارالاندلس، 1983م. ...
  • لمبتون، آن.کی.اس، دولت و حکومت در اسلام، ترجمه محمدمهدی فقیهی، ...
  • مسکوب، شاهرخ، چند گفتار در فرهنگ ایران، تهران، زنده رود، ...
  • ناصرخسرو، جامع الحکمتین، تهران، کتابخانه طهوری، 1363ش. ...
  • همو، زاد المسافرین، تهران، محمودی، بی­ تا. ...
  • همو، وجه دین، تهران، کتابخانه طهوری، 1348ش. ...
  • نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، روضه التسلیم یا تصورات، تهران، ...
  • همو، سیر و سلوک، ترجمه سید جلال­ الدین حسینی، لندن، ...
  • واکر، پل ارنست، حمیدالدین کرمانی: تفکر اسماعیلی در دوره الحاکم ...
  • ولید، علی بن محمد، تاج العقائد و معدن الفوائد، بیروت، ...
  • هاجسن، مارشال گ.س، فرقه اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره ­ای، تهران، ...
  • نمایش کامل مراجع