واکاوی دیدگاه اهل بیت (ع) به فتوحات صدر اسلام با رویکرد تاریخی حدیثی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 697

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HSW-2-2_003

تاریخ نمایه سازی: 20 خرداد 1398

چکیده مقاله:

  یکی از مهم­ترین رویدادها پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، فتوحات زمان خلفای صدر اسلام است. عالمان و صاحب­نظران مسلمان درباره فتوحات صدر اسلام رویکردهای گوناگونی داشته­اند. برخی با تشبیه کردن آن به غزوات پیامبر (ص)، دفاع از کیان اسلام را انگیزه اصلی آن دانسته­اند. از سوی دیگر، برخی از عالمان رویداد مذکور را یک فاجعه تلقی کرده­اند. بر این اساس، رویداد مذکور به دلیل اهمیتش، پرسش­های گوناگونی را بر انگیخته است. این نوشتار در صدد پاسخ به این پرسش است که اهل بیت (ع) در برابر فتوحات چه موضعی داشتند برای پاسخ به این سوال با واکاوی انگیزه فاتحان و بررسی و ارزیابی مستندات و شواهد خشنودی اهل بیت (ع) از فتوحات، مانند بشارت­های پیامبر(ص)، مشورت خلفاء با امام علی(ع)، نقل برخی مورخان مبنی بر شرکت حسنین (ع) در فتوحات، شرکت یاران امام علی (ع) در فتوحات و غیره، همچنین با بررسی و ارزیابی مستندات و شواهد عدم تایید فتوحات از سوی اهل بیت (ع) مانند: روایاتی که ناظر به عدم مشروعیت فتوحات هستند و روایاتی که معیار مشروعیت جهاد (اذن امام) را بیان داشته که  می­توان عدم مشروعیت فتوحات را از آن­ها استنباط کرد. با بررسی موارد مذکور، به این نتیجه دست یافتیم که رویکرد اهل بیت (ع) به فتوحات مثبت نبوده است.                   

نویسندگان

علی حسن بگی

استادیار گروه الهیات دانشگاه اراک

امیرعباس مهدوی فرد

عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابراهیم حسن، حسن (1376). تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ...
  • ابوریه،محمود (1420). اضواء علی السنه المحمدیه، قم: انصاریان. ...
  • ابن ابی الحدید، محمد بن عبد الحمید (بی­تا). شرح نهج ...
  • ابن اثیر، علی بن ابی الکرام (1407). الکامل فی التاریخ، ...
  • ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم(1411). الفتوح، بیروت: دارالاضواء. ...
  • ابن بکار، زبیر بن بکار(1374). الاخبار الموفقیات، قم: الشزیف الرضی. ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمن (1391). تاریخ، بیروت: موسسه الاعلمی. ...
  • ابن سعد، محمد (1414). الطبقات الکبری، بیروت: دار الفکر. ...
  • (بی­تا). الطبقات الکبری، بیروت: دار صادر. ...
  • ابن طقطقی، محمد بن علی بن طبا (1350). تاریخ فخری، ...
  • ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله (1415). الاستیعاب، بیروت: دار ...
  • ابن عساکر (1398). ترجمه الامام الحسن و الامام الحسین، بیروت: ...
  • ( 1358). تاریخ مدینه دمشق، بیروت: دار الاندلس. ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن کثیر (1396). السیره النبویه، بیروت: دار ...
  • ابن هشام، عبد الملک (بی­تا). السیره النبویه، بیروت: دار احیاء ...
  • ازدی، محمد بن عبدالله (1920). تاریخ فتوح الشام، بی­جا: موسسه ...
  • انصاری، مرتضی (1366). المکاسب، قم: مطبوعات دینی. ...
  • بحرانی، یوسف ( بی­تا). الحدائق الناظره، قم: موسسه النشر الاسلامی. ...
  • بحرالعلوم، محمد (1403). بلغه الفقیه، طهران: مکتبه الصادق. ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی(1398). فتوح البلدان، بیروت: دار الکتب العلمیه. ...
  • ( 1414). انساب الاشراف، بیروت: دار الفکر. ...
  • (1419). انساب الاشراف، قم: دارالثقافه الاسلامیه. ...
  • بیهقی، احمد بن علی(1413). السنن الکبری، بیروت: دار البلاغه.   ...
  • حکیمی، محمد رضا (1382). حماسه غدیر، قم: دلیل ما. ...
  • حسن­بگی، علی (1393). واکاوی تاثیر باور کلامی مورخان مسلمان بر ...
  • خویی، سیدابوالقاسم (1371). مصباح الفقاهه، قم: وجدانی. ...
  • دینوری، احمد بن داود (بی­تا). الاخبار الطوال، قم: شریف الرضی. ...
  • رحمانیان، داریوش (1382). تاریخ علت­شناسی انحطاط و عقب­ماندگی ایرانیان و ...
  • رضی، محمد بن ابی احمد (بی­تا). نهج البلاغه، قم: هجرت. ...
  • رنجبر، محسن (1382). مواضع امام علی(ع) دربرابر فتوحات خلفا ، ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر (بی­تا). خمس، قم: موسسه تحقیقات و نشر ...
  • شافعی، محمد بن ادریس (1403). کتاب الام، بیروت: دارالفکر. ...
  • شرفی، عبد المجید (1393). اسلام میان حقیقت و تجلی تاریخی، ...
  • شریف القرشی، باقر(1413). حیاه الامام الحسن، بیروت: دارالبلاغه. ...
  • شهیدی، سید جعفر(1365). تاریخ تحلیلی اسلام تا پایان امویان، تهران: ...
  • صالحی نجف آبادی، نعمت الله (1382). مجموعه مقالات، تهران: امید ...
  • صدوق، محمد بن علی (بی­تا). الخصال، قم: موسسه النشر الاسلامی. ...
  • صنعانی، عبدالرزاق بن همام (بی­تا). المصنف، بی­جا: المجلس العلمی. ...
  • طبری، محمد بن جریر (بی­تا). تاریخ الرسل والملوک، بیروت:دار التراث. ...
  • طقوش، محمد سهیل (1392). دولت امویان، ترجمه حجت الله جودکی، ...
  • طوسی، محمد بن الحسن (1348). اختیار معرفه الرجال، مشهد: دانشگاه ...
  • مرتضی العاملی، جعفر (1361). تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن ...
  • (1368)، مشارکت گروه هاى مخالف در حکومت ، فصلنامه مطالعات ...
  • علائلی، عبد الله (1972). الامام الحسین، بیروت: دار مکتبه التربیه. ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (1367). الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه. ...
  • متقی هندی، علی بن حسام (بی­تا). کنز العمال، بیروت: موسسه ...
  • مسعودی، علی بن الحسین (1403). مروج الذهب، بیروت:دار احیاء التراث ...
  • مصباح، محمد تقی (1379). آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، قم: ...
  • مطهری، مرتضی(1359). خدمات متقابل اسلام و ایران، قم: صدرا. ...
  • (1377). مجموعه آثار، تهران: صدرا. ...
  • (1391). جهاد، تهران: صدرا. ...
  • معروف الحسنی، هاشم (بی­تا). سیره الائمه الاثنی عشر، بیروت: دارالتعارف. ...
  • منتظر القائم، اصغر(1384). تاریخ امامت، قم: دفتر نشر معارف. ...
  • نجفی، محمد حسن (1368). جواهر الکلام، تهران: دار الکتب الاسلامیه. ...
  • یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب (1413). تاریخ الیعقوبی، بیروت: موسسه الاعلمی.  ...
  • نمایش کامل مراجع