نظریه صرفه در کتاب الموضح سیدمرتضی پژوهشی درباره اهمیت، مبانی و روش اثبات آن

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,564

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-15-4_002

تاریخ نمایه سازی: 20 خرداد 1398

چکیده مقاله:

اگرچه در اندیشه غالب در الهیات اسلامی، نظریه صرفه کمتر محل توجه بوده و به عنوان وجهی از وجوه اعجاز قرآن مقبولیت چندانی نیافته است، سیدمرتضی علم الهدی (د. 436)، عالم سرشناس امامی قرن چهارم و پنجم، از مدافعان جدی این نظریه بوده و در کتاب الموضح عن جهه اعجاز القرآن (الصرفه) به تفصیل آن را اثبات کرده است. در پژوهش حاضر، که به بررسی ابعاد گوناگون این نظریه در الموضح سیدمرتضی اختصاص دارد، نشان داده شده است که سیدمرتضی، به عنوان یکی از مدافعان سرسخت این نظریه، برخلاف نقد مشهور بر معتقدان به صرفه، به هیچ روی منکر اصل اعجاز قرآن نیست و همچنین، به رغم برخی تلاش ها برای مبرا کردن او از اعتقاد به صرفه، او در این کتاب به جد مدافع نظریه صرفه است، و این امر خود اهمیت و ضرورت بررسی علمی و دقیق این نظریه و این کتاب را نشان می دهد. در این پژوهش، رویکرد کلی عقل گرایانه سیدمرتضی و استدلال های مبسوط او تبیین شده و مبانی متفاوت او در بیان معجزه، تحدی و معارضه معرفی شده است. همچنین روش کلی سیدمرتضی در اثبات نظریه صرفه، که رد دیگر وجوه پیشنهادشده از جانب عالمان مسلمان برای اعجاز قرآن است، به تفصیل شناسانده شده است.

نویسندگان

سیده خدیجه حسینی

علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و تحقیقات

مهرداد عباسی

استاد دانشگاه/ دانشگاه علوم و تحقیقات

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • آقابزرگ طهرانی، محمدحسن (بی تا). الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: ...
  • ابوزید، نصرحامد (2014م). مفهوم النص: دراسه فی علوم القرآن، بیروت: ...
  • اخوان­ صراف، زهرا (1396). بازتقریر تحدی بمثابه استدلالی عقلی به­جای ...
  • اشعری، علی بن اسماعیل (1400ق). مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ...
  • باقلانی، محمد بن طیب (بی تا). اعجازالقرآن، تحقیق السید احمد ...
  • بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر (1401ق). اصول الدین، بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر (بی تا). الفرق بین الفرق و ...
  • بهبودی، محمدباقر (بی تا). نور و ظلمت،معجزه قرآن و مبارزه ...
  • پهلوان، منصور (1384). جایگاه کتاب الموضح در تبیین وجه اعجاز ...
  • جاحظ، ابو عثمان عمرو بن بحر (1384ق). الحیوان، تحقیق عبدالسلام ...
  • جاحظ، ابو عثمان عمرو بن بحر (1399ق). رسائل الجاحظ، تحقیق ...
  • جاحظ، ابو عثمان عمرو بن بحر (2002م). البیان و التبیین، ...
  • جرجانی، عبدالقاهر (2007م). دلائل الاعجاز، تحقیق محمدرضوان الدایه و فایز ...
  • جعفری، یعقوب (1387). بررسى نظریه صرفه در اعجاز قرآن ، ...
  • جلیلی، سیدهدایت (1394). اعجاز قرآن به مثابه یکی از مبانی ...
  • جواهری، محمدحسن (1391). بازخوانی نظریه صرفه ، قبسات، قم، سال ...
  • حسینی، سیده خدیجه (1396). نظریه صرفه در اعجاز قرآن: بررسی ...
  • حکیم، سیدمحمدباقر (1419ق). علوم القرآن، قم: مجمع الفکر الاسلامی. ...
  • خطابی، ابوسلیمان حمدبن محمد ابراهیم (1976م). بیان اعجازالقرآن در ثلاث ...
  • خویی، سیدابوالقاسم (1430ق). البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسه احیاء ...
  • خیاط، عبدالرحیم بن محمد (1988م). الانتصار والرد علی ابن الراوندی ...
  • رمانی، ابوالحسن علی بن عیسی (1976م). النکت فی اعجاز القرآن ...
  • زریاب خویی، عباس (1374). ابراهیم بن سیار نظام ، دائره ...
  • سیوطی، جلال الدین (1416ق). الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق سعید ...
  • شهرستانی، هبه الدین (بی تا). المعجزه الخالده، بی جا، بی ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین (1370). تفسیر المیزان، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، تهران: ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (1415ق). تفسیر مجمع البیان، تحقیق و ...
  • طوسی، محمدبن حسن (1400ق). الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد، تصحیح ...
  • طوسی، محمدبن حسن (1409ق). التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح و ...
  • طوسی، محمدبن حسن (1417ق). الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی جا: ...
  • عطائی­ نظری، حمید (1396). ضرورت اعتنا به میراث کلامی شریف ...
  • علم الهدی، سیدمرتضی (1382). الموضح عن جهه اعجاز القرآن او ...
  • علم الهدی، سیدمرتضی (1405ق). رسائل الشریف المرتضی، تحقیق سیداحمد حسینی، ...
  • علم الهدی، سیدمرتضی (1414ق). شرح جمل العلم و العمل، تحقیق ...
  • علم الهدی، سیدمرتضی (1431ق). الذخیره فی علم الکلام، تحقیق سیداحمد ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (1424ق). نهایه الایجاز فی درایه ...
  • فکیکی، توفیق (1370ق). اعجاز القرآن فی مذهب الشیعه الامامیه ، ...
  • قاضی عبدالجبار ابوالحسن (1422ق). شرح الاصول الخمسه، بیروت: دار احیاء ...
  • قاضی عبدالجبار ابوالحسن (بی تا). المغنی فی ابواب التوحید و ...
  • قاضی زاده، کاظم (1374). نگرشی به نظریه صرفه ، مفید، ...
  • مطهری، مرتضی (1394). مجموعه آثار استاد شهید مطهری(4)، تهران: انتشارات ...
  • معرفت، محمدهادی (بی تا). التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه ...
  • مفید، محمد بن محمد (1414ق). اوائل المقالات، تحقیق ابراهیم انصاری، ...
  • موسوی اندرزی، نرجس (1389). بررسی تطبیقی مفهوم و کارکرد آیه ...
  • نادری، مرتضی (1390). آراء سیدمرتضی در وجه اعجاز قرآن ، ...
  • نجاشی، احمد بن علی (1416ق). رجال النجاشی، قم: موسسه النشر ...
  • نصار، حسین (2000م). الصرفه والانباء بالغیب، قاهره: مکتبه مصر. ...
  • نکونام، جعفر، بازتقریر نظریه سیدمرتضی، در دست انتشار. ...
  • Wahyudi, Yudian, (2002), The debate about the sarfa: pro and ...
  • نمایش کامل مراجع