نقش قراین منفصل در فهم روایات تفسیری در المیزان

یکی از راه های دست یافتن به معنای اصلی و واقعی کلام، به کار گیری قراین منفصل مربوط به آن است. در فرایند فهم متن و از جمله روایت های تفسیری، قرینه عبارت است از هر چه به نوعی با کلام، ارتباط لفظی یا معنوی داشته باشد و مخاطب را در فهم مفاد آن کلام یاری رساند؛ خواه به کلام، پیوسته (متصل) و خواه جدا ازآن (منفصل) باشد. قراین منفصل (ناپیوسته) آن هایی هستند که از فضای کلام، جدا باشند و بعد از انتقال مخاطب به معنای ابتدایی (مفاد استعمالی)، وی را در رسیدن به مراد اصلی و واقعی (جدی) متکلم یاری رسانند. در این مقاله، مراد از قراین منفصل، روایت ها، آیات و برهآن های عقلی مسلمی است که از لحاظ معنوی (تخصیص، تقیید، تبیین و...)، به نوعی، با روایتی که در صدد فهم آنیم، ارتباط داشته باشند ودر قالب قراین معینه و صارفه، ما را در فهم مقصود اصلی آن روایت مدد رسانند. به کار گیری قرینه منفصل آیات و روایت ها برای فهم روایت های تفسیری، پیش از هر چیز، مبتنی بر پذیرش اصل در حکم کلام واحد بودن آیات و روایات اهل بیت (ع) است. به کار گیری قراین منفصل یاد شده از سوی علامه طباطبایی، به ویژه قرینه آیات و روایت ها که بیانگر پذیرش این اصل از سوی وی است، قواعدی سودمند در فرایند فهم روایت های تفسیری در المیزان به شمار می رود.