عقل فعال و طباع تام در حکمت اشراق و اندیشه شیعی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 712

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PHILO-11-20_010

تاریخ نمایه سازی: 20 خرداد 1398

چکیده مقاله:

عقل فعال در فلسفه اسلامی، عقل دهم از سلسله عقول دهگانه مشائی است که فعلیت عقل بالقوه انسانی در سایه اتحاد یا اتصال به عقل فعال تحقق می­یابد. این حقیقت عقلانی در حکمت اشراق نقش وسیعتر و جذابتری را ایفا می­کند. این پژوهش بر طبق سنت روش­شناسی مطالعات تطبیقی به تحلیل و تطبیق آرائ اشراقی سهروردی و اندیشه شیعی می­پردازد. یافته­ها: 1- عقل فعال در حکمت اشراق، حقیقت ثابت ولی ذومراتب است که در نخستین تجلی نور اقرب و عقل اول است(هم رتبه با جبرئیل به عنوان فرشته مقرب)؛ سپس در رب النوع انسان و در نهایت به عنوان طباع تام و من آسمانی هریک از افراد انسانی به ظهور می­رسد.  2- عقل فعال در حکمت شیعی به عنوان نور محمدی که باطن نبوت و حقیقت ولایت است در حقیقت ائمه دوازده­گانه شیعی تجلی می­یابد و امام به عنوان طباع تام و رب­النوع مومنان در سر و جهر در تمام قرون و اعصار در کنار ایشان به عنوان مدبر و مرشد حضور دارد.

نویسندگان

طاهره کمالی زاده

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

فاطمه اصغری

دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه زنجان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی جمهور احسائی (2013)؛ مجلی مرآه المنجی فی الکلام ...
  • افرودیسی، اسکندر (1956)؛ رساله عقل، تصحیح: J.Finnegan,F.J؛ بیروت. نک:الفلسفه الاسلامیه، ...
  • سهروردی، شهاب­الدین یحیی ( 1388ش)؛ مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به ...
  • سهروردی، شهاب­الدین یحیی (1388ش)؛ مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح ...
  • سبزواری، ملاهادی (1361)؛  اسرار الحکم، به کوشش:ح م، فرزاد، انتشارات ...
  • سبزواری، ملاهادی (1348)؛ مجموعه رسائل، رساله شرح حدیث علوی، تصحیح ...
  • راشد محصل، محمدتقی (1382)؛ سروش یسن، پژوهشگاه علوم انسانی و ...
  • عالیخانی، بابک (1379)؛ بررسی لطایف عرفانی در نصوص عتیق اوستایی، ...
  • عین القضات همدانی، عبدالله بن محمد؛ (1370ش)؛ تمهیدات، مقدمه و ...
  • فارابی، ابونصر (1938)؛ رساله عقل، موریس بویچ، بیروت. ...
  • القمی، قاضی سعید محمد بن محمد (1386)؛ شرح توحید الصدوق، ...
  • قطب الدین شیرازی، محمود بن مسعود (1384)؛ شرح حکمه­الاشراق، به ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (بیتا)، تفسیر مجمع البیان، ترجمه و ...
  • کاپلستون ( 1368)؛ فردریک، تاریخ فلسفه غرب، ج1 یونان، جلا­ل­الدین ...
  • کربن، هانری (1390ش)؛  اسلام در سرزمین ایران (چشم اندازهای فلسفی ...
  • کربن، هانری (1394ش)؛ اسلام در سرزمین ایران (چشم اندازهای فلسفی ...
  • کربن، هانری (1379ش)؛ انسان نورانی در تصوف ایرانی، ترجمه فرامرز ...
  • کمالی­زاده، طاهره (1389)؛ خدا و جهان در نظام فلسفه ارسطو ...
  • کمالی­زاده، طاهره (1391)؛ عقل ارسطو به روایت اسکندر و فارابی ...
  • کمالی­زاده، طاهره (1393)؛ معانی و کاربردهای عقل در رساله فی ...
  • کوهکن، رضا (1394)؛ شیعه، شعاع شمس امام ، مقدمه مترجم ...
  • گاتری، دبلیو، سی (1376ش)؛ تاریخ فلسفه، ج2و7، ترجمه مهدی قوام ...
  • گمپرتس، تئودور (1375ش)؛ متفکران یونانی، ترجمه محمدحسن لطفی، ج1، چ1، ...
  • مجلسی، محمد باقر (1389)؛ بحارالانوار، ج22، نک: جامع الاحادیث نور. ...
  • مجریطی (1933)؛ غایه الحکیم، ه. ریتر، دارالمحجه البیضا، بیروت. ...
  • معین، محمد (1367ش)؛ مجموعه مقالات دکتر معین، انتشارات معین، جلد ...
  • معین، محمد (1371)؛ فرهنگ فارسی، ج2، چ8، موسسه انتشارات امیر ...
  • نرم افزارهای رایانه ای جامع الاحادیث نور،  www.noorsoft.orgقم، فروردین ماه ...
  • نمایش کامل مراجع