جایگاه آرای عمومی در فقه اسلامی و حقوق موضوعه ایران با تاکیذ بر رفراندوم

مراجعه به آرای عمومی مثل انتخابات و همه پرسی واژه هایی هستند که در سیستم حکومتی و قانونی بسیاری از کشورهای دموکراتیک مکررا مورداستفاده قرار میگیرد. در بسیاری از کشورها از همه پرسی برای تصمیمات مهم کشوری و سیاسی استفاده میشود تا نظر مردم را در مورد موضوعی مهم بدانند. اما عقاید متفاوتی در فقه شیعه و فقه اسلامی و سیستمهای دموکراتیک و لایک در قبول دموکراسی وجود دارد. چنان که بیشتر فقهای اسلامی رجوع به دموکراسی را برای مسائل خاص میدانند و برخی مانند از فقهای اسلامی آنرا غیر لازم میدانند. در تفکر فقهای اهل سنت با تکیه بر کتاب و سنت به اعتبار عقلی رای اکثریت بر مبنای تعیین حق سرنوشت تاکید دارند.در هر صورت اعتبار عمومی و رای اکثریت در تصمیم گیری های جمعی نزد فقها آثار و شرایطی دارد که باید در فقه اسلامی مشروعیت دینی و مقبولیت داشته باشد ولی آنچه که در حقوق ایران بعد از 1285 تا 1357 در مورد رفراندوم آشکار است این است که همه پرسی در قانون اساسی ذکر نشده بود. هر چند تا انقلاب 57 دوبار همه پرسی اتفاق افتاده بود. آنچه مسلم است این است که همه پرسی از نشانه های دموکراسی و شاهدی بر حاکمیت قانون در شرایط سیاسی جوامع میباشد.