آفرین و نفرین در آثار ایرانی باستان و میانه

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 737

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUK-16-31_005

تاریخ نمایه سازی: 26 خرداد 1398

چکیده مقاله:

آفرین و نفرین(دعا و لعن) از بن مایه های دینی، فرهنگی، اسطوره ای و ادبی است که از دیرباز، همگام با هم، از ادبیات قبل از اسلام تا شریطه های قصاید مدحی و انواع مختلف ادبی استمرار یافته است. هدف این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، بررسی وجوه مختلف آفرین و نفرین در آثار دوران پیش از اسلام(باستان و میانه) است. از همین منظر، با توجه به آثار ایرانی باستان(اوستا و کتیبه های هخامنشی) و آثار اشکانی و پهلوی دوران میانه(کتیبه های شاهان و رجال ساسانی، کتاب های کارنامه اردشیر بابکان، یادگار زریران و ...)، انواع دعا و نفرین استخراج و از جنبه هایی مانند نقش آن در پیشبرد کارها، اهداف، درخواست کنندگان، بلا یا نعمت های درخواست شده، کارکردها و جنبه های بلاغی آن بررسی شده­است. در اوستا این دو مقوله به خصوص آفرین و دعا در بخش های نیایشی آن بسامد گسترده ای یافته که بیشتر در راستای اهداف، تعالیم، اندیشه ها و آموزه های مذهبی قرار گرفته و موجودات اهریمنی نفرین و موجودات اهورایی مورد دعا واقع شده اند. در کتیبه های هخامنشی دعا و نفرین، از یکسو هدف ترغیبی و گاه تحذیری در خصوص پاسداشت کتیبه ها دارد و از سویی دیگر حس وطن دوستی پادشاهان را با بسامد فراوان دعاهای نیک نسبت به کشور نشان می دهد. در کتیبه های دوره میانه نفرین دیده نمی شود، اما دعا همچنان استمرار یافته که  بیشتر متضمن طلب عمر طولانی و پیرورزی بر دشمنان است. در کتاب های این دوره دعا و نفرین بیشتر کارکردی ادبی داشته و نشان گر حالات عاطفی شخصیت ها در موقعیت های مختلف روایی است.  

نویسندگان

مهدی دهرامی

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جیرفت

مجتبی فهیمی پور

دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتابنامه ...
  • الف. کتاب ها ...
  • ابوالقاسمی، محسن.(1381). تاریخ زبان فارسی. چاپ چهارم. تهران: سمت. ...
  • ______________ .(1389). راهنمای زبان های باستانی ایران. چاپ هفتم. تهران: ...
  • اکبرزاده، داریوش.(1385). کتیبه های پهلوی. چاپ دوم. تهران: پازینه. ...
  • اوستا(1371) گزارش و پژوهش جلیل دوست خواه. تهران: مروارید. ...
  • بیهقی، ابوالفضل.(1383). تاریخ بیهقی. تصحیح علی اکبر فیاض. به اهتمام ...
  • پورداود، ابراهیم .(1377). گات ها. تهران: اساطیر. ...
  • ____________ .(2536). یسنا. تهران: دانشگاه تهران. ...
  • ____________ .(بی تا). خرده اوستا. بمبئی: انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی. ...
  • ____________ .(1354).گاثاها. تهران: دانشگاه تهران. ...
  • پیرنیا، حسن.(1385). تاریخ کامل ایران. تهران: نگاه. ...
  • تفضلی، احمد.(1378). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. به کوشش ...
  • دهخدا، علی اکبر.( 1377 ). لغت نامه. چاپ دوم. تهران: ...
  • فره وشی، بهرام (1390) کارنامه اردشیر بابکان. چاپ پنجم. تهران: ...
  • کلبیسی، عمرشاکر.(1423). نصوص اللعن فی القرآن و اثرها فی الاحکام ...
  • مقدم، محمد .(1342). راهنمای ریشه فعل های ایرانی در زبان ...
  • معین، محمد.(1326). مزدیسنا و تاثیر آن در ادبیات فارسی. تهران: ...
  • ________.(1363). مجموعه مقالات معین. تهران: معین ...
  • ناتل خانلری، پرویز.(1365). تاریخ زبان فارسی. چاپ دوم. تهران: نشر ...
  • نارمن شارپ، رلف.(1388). فرمان های شاهنشاهان هخامنشی. چاپ سوم. تهران: ...
  • نوابی، ماهیار.(1374). یادگار زریران. تهران: اساطیر. ...
  • ب.مقاله ها ...
  • آبادانی، فرهاد.(1344). درخت آسوریک . نشریه دانشکده ادبیات اصفهان. سال ...
  • بادامچی حسین و احسان افکنده.(1393). از آناتوم سومری تا اردشیر ... [مقاله ژورنالی]
  • عوامل سلام و لعن در قرآن کریم [مقاله ژورنالی]
  • دریایی، تورج.(1380). کتیبه کرتیر در نقش رجب . نامه باستان. ...
  • __________.(1383). کتیبه پهلوی سلوک، داور کابل . مجله فرهنگ. شماره49و50، ...
  • نوابی، ماهیار.(1345). یادگار بزرگمهر . نشریه دانشکده ادبیات تبریز. سال ...
  • ج. منابع لاتین ...
  • Cheung, johnny .(2007). Etymological dictionary of the Iranian Verb. Netherlands: ...
  • Scheper, George.(2005)Encylopedia of Religion. Second Edition, USA: Macmillan Referenc. ...
  • .M. Sprengling. (1953). Third Century Iran, Sapor and Kartir. Chicago ...
  • نمایش کامل مراجع