تولید انبوه در اندیشه کارل یاسپرس

رویکرد صنعتی مدرن که به طور خاص پس از انقلاب صنعتی گسترش یافته، عمیقا گره خورده با تولید انبوه است. قانون توده به عنوان دستاورد تولید انبوه، چیرگی ویژه ای بر دوران ما یافته است. کارل یاسپرس ، اندیشمند اگزیستانسیالیست معاصر آلمانی، در آثار متقدم خود درباره قانون توده درنگی بنیادین نموده و به بررسی پیامدهای این قاعده پرداخته است. در نگاه وی، فرهنگ توده محصول برهم کنش توسعه فناوری و افزایش جمعیت و به مثابه هزینه ایست که انسان به بهای این خواسته اش بایستی پرداخت نماید. این هزینه پرداختی اگرچه دستاوردهایی مطلوب همچون افزایش رفاه عمومی و اجابت بهتر نیاز جمعیت بشر را به همراه دارد، اما پیامدهایی ناگوار نیز در پی دارد. یاسپرس متقدم با نگاهی نقادانه به قانون توده، بر این باورست که این قانون از جامعه آمیخته با فناوری یک آپاراتوس به مثابه دستگاهی غول پیکر ساخته و این آپاراتوس شکل ­دهنده ­ی محیط مادی و اجتماعی بشر شده است. یاسپرس ابتدا تاثیر این آپاراتوس را بر محیط مادی وصف نموده است. آپاراتوس با تبدیل این محیط به یک منبع تامین تولید انبوه و نتیجتا نفی تنوع آن، محیط مادی را همگن­ شده می­ نماید. در امتداد همگن سازی محیط مادی، قانون توده بر محیط اجتماعی انسان نیز اثر گذاشته و با همگن سازی آن، موجب بسط دیوان سالاری و سازمان های درآمیخته با فناوری می شود. او با بیانی نگران، به توصیف همگن  شدن محیط اجتماعی بشر توسط آپاراتوس و بلایی که فرهنگ توده­ی ناشی از آن بر سر اصالت انسان و فردیت وی می آورد، می پردازد. اندیشه ­ی یاسپرس متقدم گویای این تهدید برای جامعه انسانی است که با فروکاست آن به یک توده ی مطلوب قانون توده، موجب غفلت انسان از حقیقت غنی خود و فاجعه از خود بیگانگی وی شود. بدین ترتیب در این نوشتار به دنبال تبیین اندیشه یاسپرس در باب مسئله تولید انبوه و اثر آن بر انسان هستیم.