واکاوی روند بارش شش دهه گذشته ایران

حدود هفت دهه است که در ایران داده های اقلیمی برداشت میشود، بررسی این سری زمانی طولانی مدت میتواند رفتار عناصر اقلیمی را آشکار سازد؛ در این پژوهش به واکاوی روند بارش پرداخته شد. داده ها در دوره ی آماری 1958 تا 2018 مورد ارزیابی قرار گرفت؛ که حدود 31 ایستگاه سینوپتیک دارای 61 سال دوره آماری مشترک بودند؛ در این پژوهش جهت واکاوی روند، از آزمون من کندال و شیب سن بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد 30 ایستگاه سینوپتیک دارای روند نزولی در دریافت بارش سالانه هستند. در بین این ایستگاه ها، تنها یک ایستگاه، بابلسر دارای روند صعودی در بارش سالانه است. روند نزولی بارش سالانه در ایستگاه های همدان(نوژه) و اراک در سطح اطمینان 0,01 (صدک (99 معنیدار هستند. بالاترین مقدار شیب نزولی روند(آزمون سن) در ایستگاه های همدان نوژه، رشت، رامسر و خرم آباد به ترتیب برابر با -2,03، -1,24، -1,69 و – 1,58 می باشد. در فصل زمستان(ماه های ژانویه، فبریه و مارس) و بهار اکثر ایستگاه ها با روند منفی مواجه هستند، بیشترین روند منفی بارش در ماه های ژانویه در ایستگاه سنندج با ضریب -2.46؛ در ماه فبریه در ایستگاه تبریز با ضریب -2,13 ؛ در ماه مارس در ایستگاه گرگان با ضریب -4,0 و در آوریل در ایستگاه بیرجند با ضریب من کندال -2,68 مشاهده شد. ایستگاه های همدان (نوژه) و گرگان در اکثریت ماه ها روند نزولی را در سطح اطمینان 95 درصد در بارش داشته اند، در ایستگاه گرگان روند نزولی بارش در ماه های آوریل و اکتبر در سطح اطمینان 0,01 (صدک (99,9 معنیدار است. تنها روند افزایشی در بارش در سطح اطمینان 0,05 (صدک(95 در ایستگاه های تربت حیدریه و بندر عباس (در ماه آگوست) و شاهرود (در ماه سپتامبر) مشاهده شد. در فصل تابستان روند افزایشی بارش سالانه تاحدی بیش از فصل زمستان است.