زیبایی شناسی و نمادگرایی نقش پرندگان در فرش دوره صفویه

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,232

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PYKR-4-7_006

تاریخ نمایه سازی: 4 تیر 1398

چکیده مقاله:

به لحاظ جایگاه و تعالی هنر در ایران، عصر صفوی یکی از درخشان ترین دوره های تاریخی این سرزمین است. در این دوره، صنعت نساجی و به ویژه قالی بافی، پیشرفت چشمگیری داشته است. از این حیث، اساطیر و نقوش نمادین که بخشی از فرهنگ و هنر مردم اند در زمینه هایی مختلف، از جمله فرش های صفوی، به گونه ای بارز نمود دارند. از جمله نقوش نمادین پرتکرار در فرش ها و منسوجات این دوره، نقش مایه ی پرنده است. پرندگانی چون طاووس، سیمرغ، هدهد و طوطی به صورت های مختلف بیشترین حضور را در فرش های این دوره دارند. در این پژوهش ابتدا در مورد جنبه های زیبایی شناسی و معنای نمادین هر پرنده در فرهنگ و ادبیات ایران بحث و سپس کاربرد نقوش آنها به صورت خاص در فرش های صفوی بررسی گردیده است. پرنده، نمادی است از رهایی و آزادی و نمایش آن در طرح فرش، سرشار از معنا و رمز است که به زیبایی آرمانی بهشت اشاره دارد. هنرمند صفوی تمام مهارت هنری خود را به کار گرفته تا ذهنیت خویش را از زیبایی های بهشتی در یکایک عناصر طبیعت آشکار سازد و بدین سان به این عناصر، مفاهیمی رمز آمیز بخشیده است. مطالب این پژوهش به صورت اسنادی و کتابخانه ای گردآوری و به شیوه ای تحلیلی، توصیفی گردیده است.

نویسندگان

شیوا توکلی

کارشناس ارشد دانشکده هنر و معماری دانشگاه کاشان- ایران

امیر حسین چیت سازیان

دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه کاشان- ایران

بهزاد نیک اندیش

کارشناس ارشد گرایش مواد اولیه و رنگرزی فرش دستباف دانشگاه کاشان - ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امام علی (ع) (1379)، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، ...
  • اتینگهاوزن، ریچارد(1374)، تاریخچه زیبایی شناسی و نقد هنر، ترجمه یعقوب ...
  • آذر پاد، حسن و حشمتی رضوی، فضل الله (1372)، فرشنامه ...
  • افروغ، محمد (1390)، نقوش قالی دستباف ایرانی عناصر و نمادهایی ... [مقاله ژورنالی]
  • افلاطون (1362)، پنج رساله افلاطون، ترجمه محمود صناعی، تهران، مرکز ...
  • بویلستون، نیکلاس(1387)، کوماراسوامی و تفسیر نمادها، ترجمه مجتبی صفی پور، ...
  • پاکباز، رویین (1381)، دایره المعارف هنر، تهران، فرهنگ معاصر. ...
  • پایدارفر، آرزو(1390)، نقش نمادین هدهد در ادبیات و هنر اسلامی ...
  • پرهام، سیروس(1375)، شاهکارهای فرش بافی فارس، تهران، سروش. ...
  • پرهام، سیروس، (1371)، دستبافت های عشایری و روستایی فارس، ج2، ...
  • پورنامی، جواد حسن(1382)، هنر و زیبایی، مجموعه مقالات اولین همایش ...
  • چیت سازیان، امیرحسین(1385)، نماد گرایی و تاثیر آن در فرش ...
  • چیت سازیان، امیر حسین و فضل اللهی، حبیب الله (1384)، ...
  • چیت سازیان، امیر حسین(1380)، بررسی دلایل تداوم و شکوفایی هنر ...
  • خزائی، محمد(1380)، نمادگرایی در هنر اسلامی: تاویل نمادین نقوش در ...
  • نگاهی به نمادپردازی عطار در منطق الطیر [مقاله ژورنالی]
  • خسروی فر، شهلا و چیت سازیان، امیر حسین (1390)، بررسی ...
  • دادور، ابوالقاسم و موذن، فرناز(1388)، بررسی نقوش بافته های بختیاری، ...
  • دریایی، نازیلا، (1385)، زیبایی در فرش دستباف ایران، فصلنامه علمی- ...
  • دهخدا،علی اکبر، فرهنگ دهخدا. ...
  • رابرتسون، یان(1371)، در آمدی بر جامعه، ترجمه حسین بهروان، مشهد، ...
  • ستاری، جلال(1365)، رمز اندیشی و هنر قدسی، تهران، انتشارات توس. ...
  • ستاری، جلال (1372)، مدخلی بر رمز شناسی عرفانی، تهران، نشر ...
  • شوالیه، ژان و گربران، آلن(1378)،  فرهنگ نماد ها، ترجمه سودابه ...
  • شیخی نارانی، هانیه(1389)، نشانه شناسی پرنده طاووس، دو فصلنامه علمی-پژوهشی ... [مقاله ژورنالی]
  • صباغ پور، طیبه و شایسته فر، مهناز (1389)، بررسی نقشمایه ...
  • کوپر، جی.سی(1379)، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران، ...
  • کونل، ارنست(1355)، هنر اسلامی، ترجمه هوشنگ طاهری، تهران، انتشارات توس. ...
  • کویاجی، کوورجی(1380)، آیین ها و افسانه های ایران و چین ...
  • لاهیجی، محمد (1371)، شرح گلشن راز، مقدمه، تصحیح و ...محمدرضا ...
  • مطهری(الهامی)، مجتبی (1387)، عرفان در اسلام، فصلنامه خط اول، سال ...
  • ملا صالحی، حکمت الله (1385)، مقوله زیبایی شناسی ظرافت و ...
  • نامجو، عباس و فروزانی، سید مهدی (1392)، مطالعه نماد شناسانه ...
  • وند شعاری، علی و نادعلیان، احمد (1385)، تجلی عرفان در ...
  • هال، جیمز (1380)، فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق ...
  • منابع تصاویر ...
  • خشکنابی، رضا (1378)، ادب و عرفان در قالی ایران، تهران، ...
  • صوراسرافیل، شیرین (1369)، فرش ایران، ناشر مولف، چاپ سوم. ...
  • نمایش کامل مراجع