شناسایی عوامل تاثیرگذار بر ظرفیت مالیاتی و پیش بینی درآمدهای مالیاتی استان اردبیل با استفاده از مدل ARMA

وابستگی بر درآمدهای نفتی با توجه به نوسان های شدید و غیر قابل پیش بینی آن در بازارهای جهانی ، بی ثباتی کلی درآمدهای دولت را سبب شده است و همین طور گسترش بخش دولتی را به ویژه در امور تصدی گری به وجود آورده که دولتهای ایرانی از هر گرایش فکری و سیاسی که باشند نسبت به آن ابراز نارضایتی می کنند و درصدد آن هستند تا با افزایش درآمدهای مالیاتی کشور و هماهنگ نمودن دخل و خرج دولت با اینگونه از درآمدها کشور را از وابستگی به درآمدهای نفتی برهانند. عملکرد نظام مالیاتی کشور طی سالهای گذشته نشان می دهد با وجود اقدامات مهم صورت گرفته در طول برنامه های اول تا چهارم توسعه اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی ایران در جهت اصلاح نظام مالیاتی در ابعاد مختلف نظیر اصلاح قوانین و مقررات مالیاتها، اصلاح نرخها و معافیتهای مالیاتی و ... هنوز نظام مالیاتی کشور در مقایسه با بسیاری از کشورهای جهان وضعیت نامناسبی دارد. یکی از اساسی ترین مشکلات نظام مالیاتی کشور، فقدان پیش بینی های علمی درآمدهای مالیاتی است. در استان اردبیل نیز این مشکل به چشم می خورد و فقدان علمی پیش بینی ها و برآورد توان مالیاتی استان موجب شده تا پیش بینی ها بر اساس عادت سنواتی صورت بگیرد. لذا در پژوهش حاضر کوشش شده است درآمدهای مالیاتی استان اردبیل تا سال 1400 پیش بینی گردد . برای پیش بینی درآمدهای مالیاتی، از مدل سریهای زمانی ARMA استفاده شده است و برای برآورد ظرفیت مالیاتی و محاسبه میزان کوشش مالیاتی استان از روش OLS استفاده شده است. ارزش افزوده بخش های صنعت و معدن، خدمات، سرمایه گذاری در واحدهای صنعتی استان و درآمد سرانه خانوار استان، از مهمترین عوامل موثر بر مالیات و ظرفیت مالیاتی استان در نظر گرفته شده اند. بر اساس نتایج تحقیق درصد کوشش مالیاتی استان 40 درصد محاسبه شده است.همچنین بر اساس مدلهای ARMA میزان درآمد مالیاتی استان در سال 1400 رقم 846213 میلیون ریال پیش بینی شده است که حدود 106 برابر درآمد مالیاتی سال 1390 استان می باشد.