اثر عصاره هیدروالکلی گیاه کاکوتی کوهی (Ziziphora Clinopodioides) بر حافظه فضایی و دانسیته نورونی ناحیه CA1 هیپوکامپ مدل آلزایمر اسپورادیک موش صحرایی نر نژاد ویستار

آلزایمر یک اختلال نرودژنراتیو و شایعترین علت دمانس است که با از دست رفتن تدریجی توانایی های شناختی و حافظه همراه می باشد و در اثر رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو بروز می کند. هیپوکامپ یکی از نخستین ساختمان های مغزی است که در این بیماری دستخوش آسیب و نقص می گردد. هیپوکامپ جایگاه یادگیری فضایی در مغز می باشد. ترکیبات آنتی اکسیدانی سبب تقویت حافظه، بهبود یادگیری فضایی و کنترل بیماری آلزایمر می شود. کاکوتی از خانواده نعناعیان بوده و شامل مواد مختلفی از جمله ترکیبات فلاونوئیدی است که به عنوان یک آنتی اکسیدان بسیار موثر مطرح می باشند. در این تحقیق، اثر عصاره هیدروالکلی کاکوتی بر کاهش حافظه، دانسیته نورونی و ضایعات هیستوپاتولوژیک در ناحیه CA1 هیپوکمپ در موش صحرایی بررسی شد. از 72 سر موش صحرایی بالغ نر نژاد ویستار با وزن تقریبی 230 تا 280 گرم استفاده شد. موش ها در 9 گروه کنترل، کنترل منفی (آلزایمری شده)، کنترل مثبت (آلزایمری تیمار شده با ریواستیگمین)، شم عصاره کاکوتی 200، 400، 600 میلی گرم بر کیلوگرم و تیمار با عصاره کاکوتی 200، 400 و 600 میلی گرم بر کیلوگرم به طور مساوی تقسیم شدند. ضایعه با تزریق درون بطنی بصورت دوطرفه ایجاد شد. بررسی حافظه فضایی به روش آزمون اجتنابی غیرفعال و دانسیته نورونی به روش دایسکتور انجام شد. جهت بررسی ضایعات هیستوپاتولوژیکی از رنگ آمیزی های قرمز کنگو و آبی تولئئیدین استفاده شد. داده ها با نرم افزار آماری Minitab و آزمون Anova در سطح معنی داری (p≤0/05) ارزیابی شد. شاخص حافظه در گروه دریافت کننده استرپتوزوتوسین در مقایسه با کنترل سالم و شم کاهش معنی داری نشان داد. اما تیمار با عصاره هیدروالکلی کاکوتی در دوزهای 400 و 600 میلی گرم بر کیلوگرم افزایش معنی داری در یادگیری و بهبود حافظه در رت های آلزایمری مشخص نمود ولی دوز 200 میلی گرم بر کیلوگرم افزایش معنی داری نداشت. بدنبال کاهش معنی دار دانسیته نورونی در گروه آلزایمری شده افزایش معنی داری را در گروه های تیمار با عصاره 400 میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده شد که منطبق بر تست قبلی در مورد دوز 200 میلی گرم بر کیلوگرم افزایش معنی دار نبود. نتایج بدست آمده از برش های بافتی کاهش پلاک های بتاآمیلوئیدی را در گروه های تیمار با عصاره مشخص نمو. این یافته ها نشان می دهد که عصاره هیدروالکلی کاکوتی در بهبود شرایط آلزایمر و آسیب های حافظه و هیستوپاتولوژیکی ناشی از آن مناسب می باشد تا حدودی سبب کاهش پلاک های بتا آمیلوئیدی و مرگ سلولی درناحیه CA1 هیپوکمپ می شود.