چندمعنایی ریشه های رب و/ رب ب در قرآن کریم؛ تحلیلی ادبی بر همگرایی ها و واگرایی های ریشه ای

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 289

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAQ-5-2_005

تاریخ نمایه سازی: 11 تیر 1398

چکیده مقاله:

عالمان مسلمان از دیرباز به نقش اثرگذار اشتراک معنوی و اشتراک لفظی در تفسیر نصوص دینی توجه داشته اند. با شکل گیری دانش معناشناسی نوین نیز دغدغه مشابهی با عنوان چندمعنایی و هم نامی مورد توجه زبان شناسان قرار گرفته است. تلاش گردید تا با تکیه بر مطالعه سیر تاریخی واژگان، شیوه های مطمئن تری برای تمایز میان آنها پیشنهاد گردد. این پژوهش بر پایه همین روش های نوین کوشید با شیوه توصیفی- تحلیلی به بازخوانی چندمعنایی ریشه های رب و و رب ب در قرآن کریم بپردازد و همگرایی ها و واگرایی های ریشه ای در آنها را به بحث گذارد. پژوهش حاضر توانست با ارائه شواهد زبان شناختی، از وجود همگرایی در برخی از واژگان این ریشه ها که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته بودند، پرده بردارد. نیز بر پایه همین شواهد، نسبت به بخشی از ارتباط های معنایی که پیش از این ادعا شده بود، به دیده تردید نگریسته شده است.    

نویسندگان

محمد حسن شیرزاد

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق، تهران، ایران

محمد حسین شیرزاد

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

محمد شریفی

استادیار و مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم؛ ...
  • ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمان بن محمد (1419ق)، تفسیر القرآن ...
  • ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق (بی تا)، الکنز اللغوی فی ...
  • ابن سیده، علی بن اسماعیل (1417ق)، المخصص، به کوشش خلیل ...
  • ابن عطیه، عبدالحق بن غالب (1422ق)، المحرر الوجیز فی تفسیر ...
  • ابن فارس، احمد (1399ق)، معجم مقاییس اللغه، به کوشش عبدالسلام ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار ...
  • ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (1420ق)، البحر المحیط، به کوشش ...
  • ازهری، محمد بن احمد (2001م)، تهذیب اللغه، به کوشش محمد ...
  • بلاسی، محمدالسید علی (2001م)، المعرب فی القرآن الکریم، بنغازی: جمعیه ...
  • بیومی، محمد (بی تا)، دراسات فی تاریخ العرب القدیم، اسکندریه: ...
  • پاکتچی، احمد (1391ش)، روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم ...
  • پاکتچی، احمد (1392)، ترجمه شناسی قرآن کریم، تهران: دانشگاه امام ...
  • تفلیسی، حبیش بن ابراهیم (1360ش)، وجوه قرآن، به کوشش مهدی ...
  • جعفری، شیوا (1388ش)، جاده بخور ، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق)، تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
  • خلیل بن احمد (1410ق)، کتاب العین، قم: انتشارات هجرت. ...
  • خوانین زاده، محمدعلی و نجارزادگان، فتح الله (1393ش)، بازخوانی دیدگاه ...
  • دلو، برهان الدین (1989م)، جزیره العرب قبل الاسلام، بیروت: دار ...
  • راغب اصفهانی، حسین (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، به کوشش ...
  • رضا، عنایت الله (1388ش)، جاده ابریشم ، دائره المعارف بزرگ ...
  • زرکشی، بدرالدین (1410ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفه. ...
  • زمخشری، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار ...
  • زمخشری، محمود (1979م)، اساس البلاغه، بیروت: دار صادر. ...
  • سیدی، سید محمد (1370ش)، ابن فارس ، دائره المعارف بزرگ ...
  • سیوطی، جلال الدین (1404ق)، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، قم: ...
  • سیوطی، جلال الدین (1421ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار ...
  • شیرزاد، محمد حسن و شیرزاد، محمد حسین (1394ش)، بازخوانی مفهوم ...
  • شیرزاد، محمد حسن و شیرزاد، محمد حسین و مصلایی پور، ...
  • صاحب بن عباد (1414ق)، المحیط فی اللغه، به کوشش محمد ...
  • صدر، سید محمد باقر (1428ق)، الحلقات (الحلقه الثانیه)، همراه با ...
  • طبری، محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طریحی، فخرالدین (1375ش)، مجمع البحرین، تهران: کتابفروشی مرتضوی. ...
  • طوسی، محمد بن حسن (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، ...
  • عبدالباقی، محمد فواد (1386ش)، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، قم: ...
  • عبدالتواب، رمضان (1367ش)، مباحثی در فقه اللغه و زبان شناسی ...
  • علی، جواد (1978م)، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت/ ...
  • عندلیبی، عادل (1385ش)، عبد؛ استعاره کانونی در انسان شناسی قرآن ...
  • عوا، سلوی محمد (1382ش)، بررسی زبان شناختی وجوه و نظایر ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود (1380ق)، کتاب التفسیر، به کوشش سید ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار ...
  • فراء، یحیی بن زیاد (بی تا)، معانی القرآن، به کوشش ...
  • فیومی، احمد بن محمد (بی تا)، المصباح المنیر، بیروت: المکتبه ...
  • قمی، علی بن ابراهیم (1367)، التفسیر، به کوشش سید طیب ...
  • کمال الدین، حازم علی(1429ق)، معجم المفردات المشترک السامی فی اللغه ...
  • مشکور، محمد جواد (1346ش)، فرهنگ هزوارش های پهلوی، تهران: بنیاد ...
  • مشکور، محمد جواد (1357ش)، فرهنگ تطبیقی عربی با زبان های ...
  • مصطفوی، حسن(1368ش)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت فرهنگ ...
  • مظفر، محمد رضا (1386ش)، اصول الفقه، به کوشش صادق حسن ...
  • مظفر، محمد رضا (بی تا)، المنطق، قم: موسسه النشر الاسلامی. ...
  • معمر بن مثنی (1381ق)، مجاز القرآن، به کوشش محمد فواد ...
  • مقاتل بن سلیمان (1395ق)، الاشباه و النظائر فی القرآن الکریم، ...
  • مقاتل بن سلیمان (1423ق)، التفسیر، به کوشش عبدالله محمود شحاته، ...
  • مکرم، عبدالعال سالم (1417ق)، المشترک اللفظی فی الحقل القرآنی، بیروت: ...
  • نخله الیسوعی، رفائیل (1986م)، غرائب اللغه العربیه، بیروت: دار المشرق. ...
  • ولفنسون، اسرائیل (1929م)، تاریخ اللغات السامیه، مصر: دانشگاه قاهره. ...
  • Beeston, A. F. L. et al. (1982), Sabaic Dictionary, Beyrouth: ...
  • Bennett, Patrick R. (1998), Comperative Semitic Linguistics: A Manual, Winona ...
  • Black, J. et al. (2000), A Concise Dictionary of Akkadian, ...
  • Broyde, Isaac (1905), Rabbi , The Jewish Encyclopedia, ed. Isidore ...
  • Brun, S. (1895), Dictionarium Syriaco – Latinum, Beryti Phoeniciorum: Typographia ...
  • Bussmann, Hadumod (2006), Routledge Dictionary of Language and Linguistics, tr. ...
  • Campbell, Lyle & Mixco, Mauricio (2007), A Glossary of Historical ...
  • Campbell, Lyle (1998), Historical Linguistics, Cambridge: The MIT Press. ...
  • Costaz, Louis (2002), Syriac-English Dictionary, Beirut: Dar El-Machreq. ...
  • Dalman, Gustaf (1901), Aramäisch-Neuhebräisches Wörterbuch zu Targum, Talmud und Midrasch, ...
  • Dillmann, A. (1865), Lexicon Linguae Aethiopicae, Lipsiae: T. O. Weigel. ...
  • Dolgopolsky, Aharon (2008), Nostratic Dictionary, McDonald Institute for Archaeological Research. ...
  • Evans, Vyvyan & Green, Melanie (2006), Cognitive Linguistics, Edinburgh: Edinburgh ...
  • Gelb, Ignace, et al. (1998), The Assyrian Dictionary, Chicago: Oriental ...
  • Gesenius, William (1939), A Hebrew and English Lexicon of the ...
  • Grady, Joseph (2007), Metaphor , Cognitive Linguistics, Ed. Dirk Geeraerts ...
  • Hoftijzer, J. & Jongeling, K. (1995), Dictionary of the North-West ...
  • Jastrow, Marcus (1903), A Dictionary of the Targumim, London/New York: ...
  • Jeffery, Arthur (1938), The Foreign Vocabulary of The Quran, Baroda: ...
  • Klein, E. (1987), A Comprehensive Etymological Dictionary of the Hebrew ...
  • Krahmalkov, Ch. R. (2000), Phoenician-Punic Dictionary, Leuven: Peeters. ...
  • Lakoff, George & Johnson, Mark (1980), Metaphors We Live By, ...
  • Lauterbach, J. Z. (1905), Rabban , The Jewish Encyclopedia, ed. ...
  • Lauterbach, J. Z. (1905), Sanhedrin , The Jewish Encyclopedia, ed. ...
  • Leslau, Wolf (1991), Comparative Dictionary of Geez, Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ...
  • Moscati, Sabatino (1980), An Introduction to the Comparative Grammar of ...
  • Mucuch (1963), A Mandaic dictionary, Oxford: Clarendon press. ...
  • Muss-Arnolt, W. (1905), A Concise Dictionary of the Assyrian Language, ...
  • Oleary, De. Lacy (1923), Comparative Grammar of the Semitic Languages, ...
  • Olmo Lete & Sanmartin (2003), A Dictionary of the Ugaritic ...
  • Orel, Vladimir & Stolbova, Olga (1995), Hamito-Semitic Etymological Dictionary, Leiden: ...
  • Palmer, F. R. (1976), Semantics: A New Outline, Cambridge: Cambridge ...
  • Riemer, Nick (2010), Introducing Semantics, Cambridge: Cambridge University Press. ...
  • Rubin, Aaron D. (2010), A Brief Introduction to the Semitic ...
  • Saeed, John (2009), Semantics, UK: Wiley-Blackwell. ...
  • Watt, William Montgomery (1988), Muhammad s Mecca, Edinburgh: Edinburgh University ...
  • Zammit, Martin (2002), A Comparative Lexical Study of Quranic Arabic, ...
  • نمایش کامل مراجع