تاثیرپذیری اندیشه اقبال از شخصیت پیامبر اسلام(ص) و حضرت ابراهیم(ع)

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 486

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSRU-8-29_005

تاریخ نمایه سازی: 16 تیر 1398

چکیده مقاله:

تجلی مضامین و معانی بلند قرآنی و بازتاب سیره انبیاء الهی در آثار شاعران ونویسندگان از چنان شمول و گستردگی برخوردار است که همواره از ابعاد گوناگون نیاز به واکاوی، تحلیل وبررسی دارد. در همین راستا متفکر عارف و شاعر نامدار پاکستانی علامه محمد اقبال به عنوان ادیبی هنرمند و سراینده اشعار فارسی با قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی ارتباطی تنگاتنگ داشته است. این ارتباط در سرتاسر دیوانش به وضوح مشاهده می­شود به نحویکه بیانگر عمق تاثیرپذیری اندیشه وی ازکلام الهی و سیره پیامبران است. او کوشیده است با کمک این منابع، الگوی کاملی از انسان مسلمان و جامعه اسلامی ارائه دهد؛ در الگو پردازی­های او زندگانی پیامبر اعظم(ص) و حضرت ابراهیم(ع) نقش کلیدی و حساسی را بازی می­کنند.  اقبال در تبیین حیات این دو بت شکن بزرگ تاریخ، از منابع اصیل اسلامی یعنی قرآن، احادیث شریف و تاریخ اسلام استفاده کرده و از آن­ها تاثیر پذیرفته و نوآوریهای زیبایی خلق کرده است. هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر شخصیت این دو پیامبر در اندیشه اقبال و چگونگی بازتاب این تاثیر در دیوان اشعار وی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و تتبع در دیوان اشعار اقبال، به منظور  دستیابی به اهداف فوق صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که اثر پذیری اقبال از شخصیت این دو پیامبر اولوالعزم، ذیل چهار مقوله الهامی بنیادی، تطبیقی، تاویلی و گزارشی می­گنجد و اغلب این قالب­ها در راستای تعلیم اخلاق مورد استفاده قرار گرفته­اند.

نویسندگان

محمدتقی زند وکیلی

دانشگاه سیستان وبلوچستان

داوود زرین پور

دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابن زهیر، کعب، دیوان کعب بن زهیر، الطبعه الاولی، قدم ...
  • الفاخوری، حنا، تاریخ الادب العربی، الطبعه الخامسه، تهران، توس، 1387ه.ش. ...
  • الهی قمشه ای، حسین، مقالات الهی قمشه ای، چاپ دوم، ...
  • بستانی، محمود، پژوهشی در جلوه های هنری داستان های قرآن، ...
  • بیومی مهران، محمد، دراسات تاریخیه من القرآن الکریم، الطبعه الثانیه، ...
  • ترمذی، ابوعیسی محمد بن سوره، الشمائل المحمدیه، الطبعه الثانیه، تحقیق ...
  • جمعی از علمای ماوراء النهر، ترجمه تفسیر طبری(قصه ها)، چاپ ...
  • جوانمرد، سید احسان، رفتارهای سیاسی شهید مطهری و انقلاب اسلامی، ...
  • حجازی، فخرالدین، پژوهشی درباره قرآن و پیامبر، چاپ اول، تهران، ...
  • حلی، جمال الدین، عده الداعی، الطبعه الاولی، صححه احمد الموحدی ...
  • داریوش شاهین، راهیان شعر امروز، چاپ دوم، تهران، مدبر،1372ه.ش. ...
  • راستگو، سید محمد، تجلی قرآن و حدیث در شعر فارسی، ...
  • زمخشری، جار الله، الکشاف، الطبعه الاولی، المجلد 2، تحقیق و ...
  • سعیدی، غلامرضا، اندیشه های اقبال لاهوری، چاپ دوم، تهران: دفتر ...
  • شرف الدین محمد بن عبدالله بن عمر، خلاصه سیرت رسول، ...
  • شعار، جعفر، اخلاق از نظر قرآن، چاپ چهارم، تهران: مولف، ...
  • غزالی، محمد، نقش قرآن در جهان معاصر، چاپ اول، مترجم ...
  • قمی، عباس، اخلاق و کردار محمد(ص)، چاپ اول، مترجم حیدر ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، الطبعه الرابعه، المجلد ...
  • لاهوری، اقبال، کلیات اشعار فارسی اقبال لاهوری، چاپ پنجم، با ...
  • لاهوری، اقبال، کلیات اقبال لاهوری، چاپ پنجم، با مقدمه دکتر ...
  • ماضی، عزیز، فی نظریه الادب، الطبعه الاولی، بیروت، الموسسه العربیه ...
  • معروف الحسنی، هاشم، سیره المصطفی نظره جدید ، بیروت، دارالتعارف ...
  • ناتل خانلری، پرویز، هفتاد سخن شعر و هنر، جلد 1، ...
  • ندوی، سید ابوالحسن علی حسنی، شگفتی های اندیشه ی اقبال ...
  • نوری، میرزا حسن، مستدرک الوسائل، الطبعه الاولی، قم، موسسه آل ...
  • ورام، ابن ابی فراس، مجموعه ورام، المجلد 2، قم، مکتبه ...
  • هاشم، عبدالمنعم، چشم اندازی به معجزات پیامبران از منظر قرآن ...
  • هاشمی، احمد، جواهر البلاغه، الطبعه الثانیه، تهران، موسسه الصادق للطباعه ...
  • نمایش کامل مراجع