تاثیر فرمان منع مسکرات شاه تهماسب اول بر مصرف افیون در دوره اول حکومت صفوی (907-996 ق)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 435

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-27-33_002

تاریخ نمایه سازی: 19 تیر 1398

چکیده مقاله:

افیون ماده ای مخدر است که در طول تاریخ به عنوان دارو کاربرد داشته و در صورت مداومت در مصرف، خوگیری به آن برای بشر اجتناب ناپذیر است. در ایران پیشاصفوی افیون بیشتر مصارف پزشکی داشت. در قرن نهم هجری قمری وآستانه عصر صفوی معدودی از افراد که از اقشار بالای جامعه بودند یا به این اقشار وابستگی داشتند به افیون معتاد بودند. از دهه پنجم قرن دهم هجری قمری تغییر محسوسی در مصرف افیون در جامعه ایران به وجود آمد. هدف این نوشتار این است که با به کارگیری روش توصیف و تحلیل تاریخی این تغییر را تا پایان دوره اول حکومت صفوی (907-996 ه.ق) روشن نماید و پیامدهای اجتماعی آن را بنمایاند. بررسی داده هایی که از منابع گوناگون به دست آمده، نشان می دهد فرمان منع مسکرات شاه تهماسب اول، رفته رفته اعتیاد به افیون را افزایش داد و این افزایش پیامدهای اجتماعی جدیدی را موجب شد و زمینه ای را برای اعتیاد فراگیر جامعه در دوره های بعد فراهم آورد. به عبارت دیگر، افیون به عنوان جایگزین مسکراتی که در فرمان شاه منع شده بود، نقش بیشتری در تغییر سبک زندگی ایرانی در عرصه مواد مصرفی ایفا کرد.

نویسندگان

یعقوب تابش

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

هاشم آقاجری

استادیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس

عطاءالله حسنی

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاجری، سید هاشم (1389). مقدمه ای بر مناسبات دین و ...
  • ابن سینا، حسین بن عبد الله (1426 ق). القانون فی ...
  • اسکندر منشی (1382). تاریخ عالم آرای عباسی . به کوشش ...
  •   اسناد روابط تاریخی ایران و پرتغال: سال های 1500 ...
  • افوشته اى نطنزى ، محمود بن هدایت الله (1373). نقاوه ...
  • اولئاریوس ، آدام (1363). سفرنامه آدام اولئاریوس . ترجمه احمد ...
  • ایمان ، رحم علیخان (1386). منتخب اللطایف. به کوشش حسین ...
  • بابا صفری (1371). اردبیل در گذرگاه تاریخ . ج 2. ...
  • بدلیسى، شرف خان (1377 ). شرفنامه ، به تصحیح ولادیمیر ...
  • برهان ، محمدحسین بن خلف (1380). فرهنگ فارسی برهان قاطع ...
  • بیرونى، ابوریحان (1383). الصیدنه فی الطب (داروشناسى در پزشکى). ترجمه ...
  • پورداود، ابراهیم (1383). هرمزدنامه . تهران : دنیای کتاب . ...
  • تاورنیه ، ژان باتیست(1336). سفرنامه تاورنیه . ترجمه ابوتراب نوری، ...
  • تتوى، قاضى احمد، قزوینى ، آصف خان (1382). تاریخ الفی ...
  • جملی کارری ، جووانی فرانچسکو (1348). سفرنامه کارری .ترجمه عباس ...
  • جنابدی ، میرزابیگ بن حسن (1378). روضه الصفویه . به ...
  • جنگ نظم و نثر بیاضی [بی تا]. کتابخانه مجلس: نسخه ...
  • حسینی منشی، محمودبن ابراهیم (1386). تاریخ احمدشاهی. به کوشش محمد ...
  • حسینى شفائى، مظفر بن محمد (1383). قرابادین . تهران: دانشگاه ...
  • حسینى منشى ، محمد میرک بن مسعود (1385). ریاض الفردوس ...
  • حسینی ، مجدالدین محمد [بی تا]. زینت المجالس . تهران: ...
  • حکیم مومن ، محمد مومن بن محمدزمان (1390). تحفه المومنین ...
  • خرمی، ناصر سراج و علی اکبر سیف(1382). مقایسه اثر بخشی ...
  • خواند میر، غیاث الدین بن همام الدین (1380). تاریخ حبیب ...
  • خورشاه بن قباد الحسینی (1379). تاریخ ایلچی نظام شاه . ...
  • رازی، امین احمد. [بی تا]. هفت اقلیم. ج 2. تهران: ...
  • رازى، محمد بن زکریا (1408). المنصوری فی الطب . شرح ...
  • راوندی، مرتضی (1382). تاریخ اجتماعی ایران. ج 7. تهران: نگاه. ...
  • روملو، حسن بیک (1357). احسن التواریخ. به تصحیح عبد الحسین ...
  • سروری ، محمدقاسم بن حاجی محمد (1338). فرهنگ مجمع الفرس ...
  • شاردن ، ژان (1372). سفرنامه شاردن . ترجمه اقبال یغمائی. ...
  • شاه ارزانی ، محمداکبر بن محمد(1380). میزان الطب. به تصحیح ...
  • شریف، محمدمهدى بن علینقى (1387). زاد المسافرین. قم: جلال الدین. ...
  • شیخ بهائی ، محمدبن حسین (1386). جامع عباسی: رساله عملیه. ...
  • شیرازى، کمال الدین حسین(1386). تریاک فاروق . گنجینه بهارستان (مجموعه ...
  • صابر، فاطمه، سید ولی ا. موسوی و ایرج صالحی(1390). مقایسه ...
  • صدیق سروستانی، رحمت الله (1388). آسیب های اجتماعی (جامعه شناسی ...
  • صفا، ذبیح الله (1378). تاریخ ادبیات در ایران . تهران: ...
  • صفوی، سام میرزا [بی تا]. تذکره تحفه سامی. به تصحیح ...
  • طاهری، ابوالقاسم (1354). تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از مرگ ...
  • عبدی بیگ شیرازی، زین العابدین علی (1369). تکملهالاخبار (تاریخ صفویه ...
  • عقیلى علوى خراسانی شیرازى، سید محمد حسین (1391). قرابادین کبیر. ...
  • عقیلى علوى شیرازى، سید محمدحسین (1260ق). مخزن الادویه: دائره المعارف ...
  • عمادالدین شیرازی، محمود بن مسعود (1388). رساله افیونیه. به کوشش ...
  • غفارى کاشانى ، قاضى احمد بن محمد ( 1414 ق). ...
  • فخرالزمانی ، عبدالنبی بن خلف (1362). تذکره میخانه . به ...
  • فلسفی ، نصرالله (1353). زندگانی شاه عباس اول . تهران ...
  • فومنی ، عبدالفتاح (1349). تاریخ گیلان در وقایع سال های ...
  • قاسمی گنابادی ، ‫محمدقاسم (1387). شاه اسماعیل نامه. به کوشش ...
  • قزوینى، ملا محمد رفیع (1359). دیوان. به کوشش سید حسن ...
  • کارنگ ، عبدالعلی (1351). آثار باستانی آذربایجان . تهران : ...
  • کرمانی ، افضل الدین احمدبن حامد (1356). عقد العلی للموقف ...
  • کمپفر، انگلبرت(1360). سفرنامه کمپفر.ترجمه کیکاووس جهانداری. تهران : خوارزمی. ...
  • کوهی کرمانی، حسین (1324). تاریخ تریاک و تریاکی در ایران. ...
  • کحال، على بن عیسى (1387). تذکره الکحالین . تهران: دانشگاه ...
  • گنجینه بهارستان ( مجموعه 3 رساله در پزشکی ) (1386). ...
  • لاهجی ، علی بن شمس الدین (1352). تاریخ خانی : ...
  • مجلسى ، محمد باقر (1412ق). بیست و پنج رساله فارسى ...
  • (بی تا). حدود و قصاص و دیات. قم: موسسه النشر ...
  • محقق سبزواری ، محمدباقر بن محمد مومن (1383). روضه الانوار ...
  • محمدیار بن عرب قطغان (1385). مسخر البلاد: تاریخ شیبانیان. به ...
  • مستوفى بافقى ، محمد مفید(1385). جامع مفیدى. به کوشش ایرج ...
  • منشی قزوینی ، بوداق (1378). جواهرالاخبار: بخش تاریخ ایران از ...
  • منشی قمی ، احمد بن حسین (1383 ). خلاصهالتواریخ . ...
  • (1352). گلستان هنر. به کوشش احمد سهیلی خوانساری . تهران ...
  • ناصر خسرو (1355). سفرنامه ناصر خسرو قبادیانی. به کوشش احمد ...
  • ناطق، ابراهیم و محمود میناکاری(1387). مقایسه هوش هیجانی در مردان ...
  • نصرآبادی ، محمدطاهر(1361). تذکره نصرآبادی : مشتمل بر شرح حال ...
  • نفیس بن عوض(1387). طب اکبری. ترجمه محمداکبر بن محمد شاه ...
  • نوایی، امیر علیشیر (1363). تذکره مجالس النفائس. تهران. ...
  • نوایی، عبدالحسین (1373). ماجراهای منع تریاک . گنجینه اسناد (16)، ...
  •   (1377). اسنادی از داستان تریاک . گنجینه اسناد (31-32)، ...
  •   (1350). اسناد و مکاتبات تاریخى شاه تهماسب صفوى. تهران: ...
  • نوری پناه، همایون (1391). مصرف دخانیات در ایران عصر صفوی ...
  •   واصفى ، زین الدین محمود (1349). بدایع الوقایع . ...
  • واله اصفهانی ، محمد یوسف بن حسین (1372). خلد برین ...
  • وحشی بافقی ، کمال الدین (1363). کلیات دیوان وحشی بافقی ...
  • یوسفی هروی ، یوسف بن محمد (1382). طب یوسفی (جامع ...
  • (1391). ‫ریاض الادویه. به کوشش سید محمد نظری ‫تهران: المعی. ...
  • Matthee، Rudi(2005). the pursuit of pleasure: drugs and stimulants in ...
  • نمایش کامل مراجع