بررسی بیماریها و بهداشت و درمان مردم سیستان در دوره قاجار

در دوره قاجار و به ویژه اواخر دوران سلطنت ناصرالدین شاه نسبت به دوره های پیش از آن تحولات چشمگیری در امر آشنایی با پزشکی نوین صورت گرفته بود که از آن جمله میتوان به اعزام محصلان به فرنگ برای یادگیری طب اشاره کرد، اما بهداشت و درمان شهرها و روستاهای منطقه سیستان به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی از وضعیت خوبی برخوردا نبود و بیمارهای مختلفی ازجمله وبا، طاعون، مالاریا، سل و... باعث کشتار عده کثیری از مردم سیستان شد. در تحلیل و بررسی علل به وجود آمدن کشتارهای گسترده در منطقه سیستان بر اثر بیماریهای غالبا0 مسری در دوره قاجار میتوان به این مسئله پی برد که در کنار بی توجهی و بی تدبیری مسئولان و کارگزاران حکومتی، از نقش مخرب و منفی دول استعمارگر بهویژه انگلیس و روسیه نیز نباید غافل بود. درحقیقت سیستان بهدلیل برخورداری از موقعیت سوق الجیشی همواره مورد توجه کشورهای غربی و همسایه بوده است و در قرن نوزدهم، بریتانیا و روسیه به منظور حفظ منافعشان در ایران به ویژه در سیستان اقدام به فعالیتهای نظامی و تجاری مختلف میکردند که اثرات عظیمی در بروز قحطی و متعاقب آن شیوع بیماریهای خطرناکی چون طاعون داشت و بر ویرانی منطقه سیستان اثرگذار بود، به گونه ای که در سستان5ی طاعونزده و قحطی زده عده زیادی از مردم مردند و تعداد کشتهشدگان چنان زیاد بود که اجساد زیادی در کوچه ها وجود داشتند که کسی به فکر دفن آنها نبود.