بررسی چرایی شکل گیری قیام 19 بهمن 1330 خورشیدی سیستان

قیام 19 بهمن 1330 خورشیدی سیستان یکی از مهمترین قیامهای مردمی تاریخ سیاسی معاصر سیستان است. گذشته تاریخی مردم سیستان حکایت از آن دارد که سیستانیان هیچگاه زیر بار ظلم استکبار و استعمار نرفته اند. از مبارزه و استقامت سیستانیان دربرابر5 ضحاک گرفته تا بیگانه ستیزی ایشان در قیام یعقوب لیث صفار سیستانی، از قیام 19بهمن 1330 زابل گرفته تا حضور دلیرمردان سیستانی در هشت سال دفاع مقدس و... ثابت میشود که اگر خطری به مرزهای ایران چه در غرب و چه جنوب هم تحمیل شود، سیستانی در شرق آرام نخواهد نشست و با نثار جان و مالخویش به ادای دین دربرابر ارزشهای هموطنانش میپردازد. قیام 19 بهمن 1330 که همزمان با انتخابهای دوره هفدهم مجلس شورای ملی بود، در شرایطی در سیستان رخ داد که 16 دوره انتخابات فرمایشی بدون نگاه به رای و نظر مردم انجام شده بودو درخلال5 این دوره ها اشخاصی از خاندان خزیمه علم، که کارگزاران نظامی استبدادی همراه با سیاستهای استعماری بودند، از حوزه انتخابیه سیستان به مجلس راه یافتند. در وضعیتی که در کل5 کشور با حضور دکتر محمد مصدق و آیت االله کاشانی فضای باز5 سیاسی ایجاد شده بود، سیستانیها دل به وضعیت جدید بسته بودند که شاید بتوانند در داشتن حق تعیین سرنوشت سیاسی خویش نقش ایفا کنند و از مسیر انتخابات وفضای باز5 سیاسی نسبی که ایجاد شده بود بتوانند نماینده واقعی خود را روانه مجلس کنند و از این طریق به بیان دردها و مطالبات خویش بپردازند.مقاله پیش5رو چرایی قیام مردم سیستان را در 19 بهمن 1330 خورشیدی بررسی میکند و این پرسش را مطرح میکند که دلایل شکل گیری این قیام چیست فرضیه مقاله این است که نظام استبدادی و کارگزاران آن که خاندان خزیمه علم بودند، از دلایل هم5 شکل گیری قیام519 بهمن 1330 هستند.