بررسی کارایی الگوریتم بهینه ساز واسنجی خودکارتکامل رقابتی جامع در شبیه سازی رواناب حوضه معرف امامه

یکی از روش هایی که در زمینه های مختلف علمی استفاده شده و می تواند فرایند پیچیده و غیرخطی بارش– رواناب را شبیه سازی کند، استفاده از مدل های هیدرولوژیکی است. هدف مقاله حاضر به بررسی کارایی الگوریتم بهینه ساز واسنجی خودکار تکامل رقابتی جامع در واسنجی پارامترهای دو مدل یکپارچه و مفهومی بارش-رواناب AWBM و SimHyd در شبیه سازی رواناب با تمرکز بر حوضه معرف امامه می پردازد. در هر دو مدل مذکور محدوده تغییر پارامترها زیاد است، در نتیجه با توجه به دشواری واسنجی با روش های مبتنی بر سعی و خطا، استفاده از روش های بهینه سازی به منظور واسنجی خودکار مدل های هیدرولوژیکی مطرح است. عملکرد مناسب مدل به نحوه واسنجی پارامترهای آن به منظور تطابق هر چه بیشتر بین نتایج شبیه سازی شده به وسیله مدل با داد ه های مشاهداتی بستگی دارد. مدل های AWBM و SimHyd در نرم افزار RRL ( RainfallRunoff Library) برای تخمین رابطه پویای بارش–رواناب انتخاب شده اند. آماده سازی داده ها در محیط نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی نسخه 10.4.1 انجام شد. در این مطالعه با داده هایی نظیر بارش روزانه، تبخیر روزانه و جریان مشاهداتی روزانه، رواناب روزانه خروجی حوضه شبیه سازی شد. معیارهای ارزیابی شامل ضریب نش- ساتکلیف NSE، ضریب تعیین R2 و ضریب جذر میانگین مربعات خطا مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این تحقیق گویای نتایج مناسب و رضایت بخش هر دو مدل هیدرولوژیکی با استفاده از روش بهینه ساز واسنجی خودکار با ضریب نش-ساتکلیف و ضریب تعیین بالای 0/5 و ضریب جذر میانگین مربعات خطا کمتر از 1/1 در هر دو مرحله واسنجی و صحت سنجی است، همچنین نتایج، کارایی بهتر مدل AWBM نسبت به مدل SimHyd در منطقه مطالعاتی تحقیق را مطرح می سازد.