تاثیرات متقابل معماری مسجد جامع اردبیل و سایر مساجد در ایران

از صدر اسلام بناهای مذهبی بخصوص مساجد در ساختار شهر اسلامی به عنوان مهم ترین عنصر شهر جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص می دهد. معماری اسلامی با مسجد آغاز می شود، نه از این رو که اولین بنای ساخته شده در مدینه توسط مسلمانان، مسجد بود، بلکه به این دلیل که مسجد، تمامی کار کرد معماری را در یک جا در خود دارد. مسجد جمعهی اردبیل، بنا به استناد به نوشته های بعضی از مورخین، بازمانده مسجد عظیمی است که در دوره های مختلف اسلامی به ویژه در دوره ی سلجوقی شکل گرفته و تا اوایل دوره ی صفوی معمور و آباد بوده است. مسجد دورهی سلجوقی و ایلخانی بسیار گسترده تر و وسیع تر از بنای فعلی بوده و بنای موجود صرفا گنبدخانه، ایوان، منار و بقایای شبستان ستون دار مسجد بزرگ را شامل میشود. هدف اصلی این پژوهش، شناساندن تاثیرپذیری این بنا از سایر بناها و اینکه خود این بنا از لحاظ هنر و معماری بر روی دیگر بناها چه تاثیراتی گذاشته است، می باشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت میدانی و کتابخانه ای از نوع کیفی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی است که در پی آن ویژگی های جمعه مسجد و تاثیرات آن بر سایر مساجد ایران مشخص شد طبق تحقیقات انجام شده مشخص شد که پلان بنای مسجد جمعه دقیقا انعکاس دهنده ی شیوهی مساجد پیش تر و هم عصر خود است.